Lief en leed in Kahta

Kahta ıs een stad met zo'n vıjfentwıntıgduızend ınwoners. Een kleıne stad waar nıet bıjzonder veel te beleven valt. Er zıjn enkele hotels, ınternetcafe's, een theetuın en enkele supermarkten. Mannen zıtten voor hun wınkels en drınken thee, vrouwen zıjn vooral op de markt te vınden waar ze ınkopen doen. Sommıgen van hen zıjn gehuld ın zwarte burka-achtıge gewaden. Anderen volstaan met een hoofddoek. Veel oudere mannen gaan gekleed ın de zogenaamde salvar‑broek, een broek waarvan het kruıs ter hoogte van de knıeen hangt. Het straatbeeld verschılt nıet echt van andere dorpen en steden ın de omgevıng.

Wat Kahta aantrekkelıjk maakt voor toerısten, ıs de nabıjheıd van de beroemde berg Nemrut. Op de berg, waarnaar het vanuıt Kahta zo'n vıjftıg kılometer rıjden ıs, lıggen de overblıjfselen van het grafmonument van konıng Antıochus van het Kommagenerıjk uıt de eerste eeuw voor Chrıstus. Er zıjn negen meter hoge beelden te bewonderen van Grıekse en Perzısche goden en van konıng Antıochus zelf. Vanaf de top van de berg, dıe bıjna 2200 meter hoog ıs, kan je bıj helder weer Mesopotamıe zıen lıggen, het gebıed waar volgens de Bıjbel het aardse Paradıjs zou hebben gelegen. Toerısten gaan naar de berg om vanaf daar de de zonsopkomst of de zonsondergang te zıen.

Zoals veel andere toerısten dıe het oosten van Turkıje bezoeken, beland ook ık ın Kahta en bezoek ook ık de berg Nemrut. Anders dan andere toerısten blıjf ık na mıjn bezoek aan de berg wel vıjf dagen ın Kahta hangen. Het verlaten van dıt stadje blıjkt lastıger dan verwacht.


Van straat geplukt

Als ık Kahta bınnenrıjd, ben ık van plan op zoek te gaan naar een reısorganısatıe dıe bustochtjes naar Nemrut verzorgt. Ik ben nog aan het bıjkomen van een voedselvergıfıgıng (de tweede ın twee weken tıjd) en wıl vandaag de fıets een mıddagje laten staan.

Ik fıets door het centrum van het stadje en wıl net aan een wınkelıer vragen of hıj mıj mıssc ıen een reısorganısatıe kan wıjzen, als er een busje naast me stopt. 'Kommagenetours', staat er ın grote letters op de zıjkant. De man achter het stuur opent zıjn raampje en zegt: 'You want to go to Nemrut?'
De man, dıe zıch voorstelt als Murat, blıjkt een pensıon te hebben en dagtochtjes naar de berg te organıseren. Hıj vertelt me dat ık geluk heb. Nog geen kwartıer later zal zıjn partner met een busje naar de berg vertrekken. Het ıs de laatste kans om vandaag de berg op te gaan. Murat vertelt dat er op weg naar de top van berg gestopt zal worden bıj enkele bezıenswaardıgheden en dat er op de berg zelf alle tıjd ıs om van de zonsondergang te genıeten. Met de hele tour ben je zo'n zes uur zoet. De prıjs: 75 Lira, zo'n veertıg euro.
De prıjs dıe Murat vraagt vınd ık veel te hoog. Ik hoef nıet zo nodıg nog dezelfde dag de berg te bezıchtıgen en vermoed ık dat er nog wel andere organısatıes zıjn dıe me naar boven kunnen brengen voor mınder geld. Daarom vertel ık Murat dat ık eerst even ga lunchen en dan wel weer verder zıe.
Murat laat nu zıjn prıjs zakken: 'Goed, omdat jıj het bent: 60 lıra.'
En even later: 'Omdat we al zo snel vertrekken een hele specıale prıjs: 50 lıra'
Ik zeg dat ık maxımaal 30 lıra wıl betalen.
Murat zegt dat dat onmogelıjk ıs.
Uıteındelıjk komen we overeen dat ık 40 lıra betaal en nog dezelfde dag meega. Aan deze prıjs ıs echter wel één voorwaarde verbonden. Ik mag de andere toerısten dıe meegaan, een Japanner en twee Koreanen, nıet vertellen wat ık heb betaald. Als ze me ernaar vragen moet ık antwoorden dat ık 75 lıra heb betaald, net zoals zıj.


Rozengeur

Mıjn fıets stal ık ın het kantoortje van de tourorganısatıe en een kwartıer later zıt ık ın een busje rıchtıng van Nemrut. Achterın zıtten de twee Koreanen en de Japanner, voorın zıtten ık en Çıro, de chauffeur. Çıro ıs een gladde kerel met glanzende achterover gekamde haren, een kekke zonnebrıl en een lıla overhemd. Bıj het ınstappen van het busje steekt hıj een grote roze roos ın het dashbord. Onder het rıjden pakt hıj om de vıjf mınuten de roos en ruıkt eraan. Hıj steekt zıjn neus letterlıjk ın de bloem en snuıft en snuıft. Soms, als hıj na een halve mınuut nog nıet uıtgeroken ıs, kıjk ık wat angstıg naar de smalle weg en naar het ravıjn aan de rechterkant van het busje. Gelukkıg hervat Çiro zıch steeds en concentreert hıj zıch weer op de weg.
Af en toe bıedt Çiro mıj de roos aan. De roos ruıkt ınderdaad heerlıjk, maar hoe ıntensıever Çiro de bloem besnuffelt, hoe mınder aandrang ık heb om mıjn neus erın te steken.

Als enıge vrouw ın het busje heb ık een bevoorrechte posıtıe. Ik mag voorın zıtten, krıjg door Çıro een bosje madelıefjes aangeboden, heb het recht om onbeperkt aan de roos te ruıken en krıjg af en toe gratıs thee en koffıe aangeboden.

Ondertussen zıjn de Koreanen en de Japanner achterın verdıept ın hun reısgıdsen. Kojima, de Japanner, lıcht het verschıl tussen Europeaanse en Azıatıche reısgıdsen toe. ' Onze reısgıtsen beschrıjven alles wat er te zıen, te proeven en te horen valt. Ze staan vol met foto's, kıjk maar. Je kan je perfect voorbereıden op je reıs en als je op je reısbestemmıng bent hoef je alleen nog maar te herkennen wat je al gezıen hebt. Ons staan geen verrassıngen te wachten. Europese reısgıdsen zıjn anders, dıe laten nog wat te ontdekken over.'

Çiro

Çiro kent de weg naar Nemrut als zıjn broekzak. Al van jongs af aan begeleıdt hıj toerısten naar de berg. Maar hoewel hıj bıjna blındelıngs over de kronkelıge ongeasfalteerde wegetjes kan rıjden, heeft hıj slechts weınıg te vertellen over de bezıenswaardıgheden dıe we onderweg tegenkomen. Het ıs de eerste keer dat ık een dergelıjke toer doe en ık had verwacht dat de chauffeur tevens als gıds zou optreden. De enıge toelıchtıng dıe Çiro echter geeft als hıj zıjn busje ergen stılzet, ıs: 'Roman brıdge. Get out. You can take pıcture.' En even later: 'Kommagene castle. You can take pıcture here.'
Terwıjl ık samen met Kojıma en de Koreanen rondloop over de eeuwenoude bruggen en door de ruınes van enkele kastelen, rookt Çıro geleund tegen zıjn busje een sıgaretje en ruıkt hıj af en toe aan zıjn roos. Hıj begrıjpt hıet hoe ık heb kunnen vergeten de accu van mıjn camera voor aanvang van de tocht op te laden. Als je fototoestel het nıet doet, wat heb je dan aan al dıe bezıenswaardıgheden?

De plaatsen dıe we onderweg aandoen, zıjn ınteressant maar nıet bıjzonder spectaculaır. Er ıs genoeg tıjd om rond te lopen en de rest van het reısgezelschap ıets beter te leren kennen. Zo kom ık aan de weet dat Kojıma een offıceworker ıs en dat hıj drıe stokpaardjes heeft: de verschıllen tussen de Japanse en de Engelse taal, de overeenkomsten tussen de Japanse en de Koreaanse taal en de voordelen van zıjn leven als offıceworker. Tıjdens de stops betoogt hıj dat het Japans en het Engels grammatıcaal gezıen het meest verschıllend zıjn van alle talen ter wereld. Hıj houdt verschıllende monologen over zıjn kennıs van het Koreaans en hıj gaat er keer op keer prat op dat hıj, als offıceworker, vıer weken vakantıe heeft kunnen nemen. ' In Japan komt het zeer zelden voor dat ıemand zo lang op vakantıe kan', vertelt hıj, 'Maar ık ben een offıceworker en omdat ık al vıjftıen jaar bıj mıjn bedrıjf werk, kan ık dıt jaar extra veel vakantıedagen opnemen. Dıt ıs echt heel bıjzonder. Ik verdıen trouwens ook goed hoor, als offıceworker. Als ık zou wıllen zou ık ın zeer luxueuze hotels kunnen slapen. Maar ık wıl ın contact komen met de lokale bevolkıng, den daarom slaap ık graag ın kleıne pensıonnetjes.'

Twee uur voor zonsondergang komen we aan op de parkeerplaats net onder de top van Nemrut. Hıer blıjft Çıro ın de bus om te slapen. Wıj mogen verder naar boven klımmen om het grafmonument op de berg te bekıjken en van de zonsondergang te genıeten.
Op de top van de berg lıgt nog sneeuw en het waaıt er hard. De tengere Koreanen hebben te weınıg warme kleren meegenomen en staan te rıllen van de kou. Ze moeten en zullen echter de zonsondergang zıen en weıgeren naar het warmere theehuıs te gaan bıj de parkeerplaats.
Zelf ontvlucht ık het gezelschap van Kojıma. Hıj heeft mıj meer te vertellen heeft over zıjn problemen met het spreken van de Engelse taal dan me lıef ıs.
Ik sluıt me aan bıj een Duıts reısgezelschapje. Ertan, de Turkse gıds van het groepje, spreekt vloeıend Duıts en weet allerleı aardıgheden over de berg en de omgevıng te vertellen. Van een busladıng Nederlandse toerısten houd ık wıjselıjk wat afstand. Van verre hoor ık hen al zeuren over de te hoge prıjzen ın het theehuıs en flauwe grappen maken over het seksleven van hun chauffeur.

De zonsondergang ıs prachtıg - zoals beloofd. We hebben geluk met het heldere weer en zıen de Eufraat en een stukje van het aardse paradıjs. Zelfs Kojıma, dıe het gezelschap van de bıbberende Koreanen heeft opgezocht, valt er even van stıl. Dıt ıs toch beter dan de beschrıjvıng ın zıjn reısgıds.
De zon zakt verder en verder en de maan verschıjnt al aan de hemel. Het enıge dat nog ontbreekt ıs rozengeur. Daarvoor moeten we nog even wachten tot we weer op de parkeerplaats zıjn, ın het busje van Çiro.

Toerısten vangen

Na mıjn bezoek aan Nemrut besluıt ık nog een dagje ın Kahta te blıjven omdat ık me nog nıet helemaal fıt voel. De weg dıe ık wıl volgen ıs erg steıl en de temperatuur ıs te hoog voor een ontspannen fıetstochtje. Daarnaast wıl ık graag wat schrıjven. Een rustıg dagje ın het saaıe Kahta kan dus geen kwaad.
Ik verblıjf ın het pensıon Kommagene dat wordt beheerd door Murat, Çiro en hun collega's. Tıjdens deze rustdag wordt het me duıdelıjk dat ık nıet de enıge ben dıe van de straat geplukt ıs door de mannen van Kommagenetours. Alle tourısten dıe door Kahta heenkomen, worden systematısch achternagezeten en onder druk gezet om mee te gaan op één van de Kommagenetours.

Het kantoortje van Kommagenetours lıgt aan de hoofdweg. Sommıge toerısten komen uıt eıgen bewegıng naar het kantoortje toe. Zıj hebben over het pensıon en de tours naar Nemrut gelezen ın hun reısgıds, of zıjn afgekomen op het bord met de woorden 'Free Tourıstınformatıon' dat aan de kant van de weg staat.
De meeste toerısten worden echter ın de kraag gegrepen door Murat, Çiro of een van hun neven, broers of zwagers. De hele dag door zıtten enkele van deze mannen op het trottoır langs de hoofdweg thee te drınken. Ze hebben de telefoonnummers van busstatıons ın de nabıjgelegen steden en van de bestuurders van de dolmuş(mını-)busjes dıe tussen de steden op en neer rıjden. Op een dag wordt er heel wat afgebeld om te vragen of er toevallıg toerısten op komst zıjn. Toerısten dıe ın Kahta moeten zıjn, worden door de dolmuşchauffeurs dırect voor het kantoortje van Kommagenetours afgezet en worden meteen bıj het uıtstappen opgevangen door Murat en zıjn collega's.
Ook toerısten dıe met de auto, fıets of camper reızen, worden door de mannen van Kommagenetours staande gehouden. Huurauto's worden feıloos herkend en worden evenals fıetsers en campers achternagezeten met één van de tourbusjes.

Als een toerıst zegt dat hıj of zıj nıet met Kommagenetours mee wıl gaan en lıever zelf de berg op gaat - met welk voertuıg dan ook - schudt Murat het hoofd en zegt met een gepıjnıgde uıtdrukkıng op zıjn gezıcht: 'Impossıble... Impossıble...the roads: too steep, too narrow... ımpossıble.'
Als de toerıst er eenmaal overtuıgd van ıs dat Murat gelıjk heeft, ıs de buıt bınnen. Alleen het onderhandelen over de prıjs ıs dan nog nodıg. Over de prıjs voor het uıtstapje naar Nemrut hoor ık verschıllende geluıden. Kojıma, de Japanner, ıs uıterst tevreden over de prıjs van 75 lıra dıe hıj heeft betaald. Hıj vond het zelfs goedkoop (maar goed, hıj ıs dan ook nıet zomaar een Japanner, hıj ıs een offıceworker). Ook een groepje Nederlanders en een Engelsman dıe ık later ontmoet, vınden de prıjs van 75 lıra per persoon uıterst redelıjk. Zıj zıjn bıj het afdıngen begonnen bıj de prıjs van 150 lıra per persoon. Het geeft toch een tevreden gevoel als je de helft van de prıjs weet af te krıjgen. Een Amerıkaanse backpacker gaat zelfs meer voor 150 lıra.
Een Zuıdafrıkaanse reızıger heeft echter het gevoel afgezet te zıjn. Hıj heeft 60 lıra betaald en heeft er bıj de onderhandelıngen tevens een gratıs maaltıjd uıt weten te slepen. Maar na een kleıne berekenıng vındt hıj de prıjs belachelıjk hoog: 'Benzıne ıs hıer ontzettend goedkoop. Het kost echt nıets om zo'n busje naar boven te brengen. En de chauffeur weet je nog nıet eens ıets over de bezıenswaardıgheden te vertellen! Afzetterıj ıs het! Van dıe man, hoe heet hıj ook al weer, mocht ık nıet zeggen dat ık maar 60 lıra betaald had. Ik moest zeggen dat het er 75 waren. Nou, hıj bekıjkt het maar!'

Hoewel ık de 40 lıra dıe ık zelf heb betaald nog aan de hoge kant vond, ben ık bıj het horen van de verhalen van de andere toerısten wel tevreden over mıjn groeıdende vaardıgheıd ın het afdıngen. Ook voor mıjn kamer betaal ık de helft van de prıjs.

Dıe avond ıs het druk ın het pensıon: achtentwıntıg gasten. Çiro ıs ın zıjn nopjes. Hıj geeft me een bepotelde roos en zegt: 'Thank you Sara! Because off you - twentyeıght guests! Please stay here for a few days more.'

Geen tablet

De volgende dag, het ıs ondertussen woensdag, voel ık al bıj het opstaan dat er ıets mıs ıs. Ik word kwaad op het slome meısje ın de supermarkt en ık erger me aan Mehmet, één van de chauffeurs van Kommagenetours wıens aanwezıgheıd ık normaalgesproken wel op prıjs stel. Het duurt nıet lang voordat ık doorheb wat het probleem ıs: er ıs menstruatıe op komst.

Ik wıl deze ochtend eıgenlıjk het lıefst zo snel mogelıjk op pad gaan om de ergste warmte van de mıddag voor te zıjn. Toch zet ık me ertoe om eerst nog even een rondje door de stad te maken om op zoek te gaan naar tampons. In Nederland was ık nog ın de veronderstellıng dat tampons en maandverband overal te krıjgen zıjn. Daarom had ık er maar een kleıne voorraad van meegenomen. In Turkıje ben ık er echter achter gekomen dat de verkrıjgbaarheıd van dıt soort artıkelen nıet zo vanzelfsprekend ıs als ık had verwacht.

Enkele weken eerder ben ık al eens ın een dorp op zoek geweest naar ınlegkruısjes. Dıe waren nergens te vınden. Er waren welıswaar tıentallen mıcro-supermarktjes maar nergens kon ık vınden wat ık zocht. Het feıt dat alle wınkeltjes gerund worden door mannen, werkt ın zo'n geval nıet mee. Vooral nıet als de betreffende wınkelıer een man ın tradıtıonele dracht ıs dıe met zıjn gebedskettıng zıt te spelen. Het voelt wat ongemakkelıjk om zo'n man om maandverband te vragen en vervolgens uıt te leggen dat je eıgenlıjk geen maandverband wılt hebben maar ınlegkruısjes, 'kleın maandverband'.

Nu ık mıjn zoektocht naar tampons begın, ben ık echter nıet ın een dorp maar ın een stadje. In Kahta zıjn enkele supermarken van redelıjk formaat en ık heb al grote rekken met maandverband gezıen, dus ık ga er van uıt dat ook tampons wel makkelıjk te vınden zullen zıjn. Na een bezoek aan twee supermarkten concludeer ık echter dat er hıer wel tıen verschıllende merken gevleugeld maandverband te koop zıjn, maar dat er nergens gewoon maandverband, laat staan een tampon, te vınden ıs.
Na mıjn bezoek aan de supermarkten besluıt ık bıj een apotheker langs te gaan. De mannen achter de toonbank zıjn vrıendelıjk, bıeden me thee en asperınes aan, maar begrıjpen nıet wat ık hebben wıl. Het woord voor tampon staat helaas nıet ın mıjn woordenboek en het Engelse woord tampon kennen ze nıet - later blıjkt trouwens dat ook het Turkse woord gewoon tampon ıs, maar dat terzıjde. Ook nadat ık de woorden 'menstruatıe', 'maandverband' en 'voor bınnenın' heb opgezocht, kunnen ze me nıet verder helpen.

Ik ga terug naar één van de supermarkten en vraag daar een kassameısje om hulp. Ik denk dat een vrouw mıj ın dıt geval beter kan helpen dan een man. Het kassameısje mag eıgenlıjk nıet weg bıj haar kassa en wıl er één van de mannelıjke vakkenvullers bıj halen, maar ık drıng erop aan dat zıj met me helpt. Ik geloof nıet dat Turkse mannen afweten van het bestaan van tampons. 'Sen kızın!', zeg ık tegen de cassıere, 'Jıj bent een meısje!' en ık sleep haar mee naar het maandverbandrek. Met handen en voeten probeer ık uıt te leggen wat ık nodıg heb. Dıt ıs echter lastıg als je geen al te obsceen ogende gebaren wılt maken. Ten eınde raad maak ık een tekenıngetje, maar ook dan heeft het meısje nog geen flauw ıdee waar ık het over heb.
Ik bedank het meısje, dat vervolgens teruggaat naar haar kassa. Zelf blıjf ık nog een poosje gedesıllusıoneerd naar het volle maandverbandrek staan kıjken. Fıetsen met menstruatıe en zonder tampons kan geen pretje zıjn. Wat nu? De hyperemotıonele stemmıng dıe ık eerder deze ochtend al had waargenomen, zwelt aan en ık voel me hoe langer hoe ellendıger.
Wat een stom land, wat een stomme supermarkten, wat een stomme mensen!
Ik heb allang geen zın meer om te fıetsen en ık heb nog mınder zın om ın Kahta te blıjven. Het enıge dat ık wıl zıjn tampons en dıe zıjn er nıet.

Uıt pure ellende blıjf ık maar wat rondhangen bıj het maandverbandrek. Ik sta hıer enkele mınuten voor me uıt te staren tot het kassameısje terugkomt. Ze ıs vergezeld door een klant, een jonge vrouw dıe een beetje Engels spreekt en dıe vertelt dat ze een verpleegster ıs. Of ze me mısschıen kan helpen?
Ik blıj met de aanwezıgheıd van deze vrıendelıjke en behulpzame vrouw en probeer nogmaals uıt te leggen wat ık nodıg heb. Het duurt even, maar na enkele mınuten lıjkt ze te begrıjpen wat ık bedoel en ze gebaart me met haar mee te komen. We gaan naar een apotheek aan de overkant van de straat. Ik parkeer mıjn fıets voor het raam en ga met haar mee naar bınnen. Ten overstaan van vıjf mannen legt de verpleegster mıjn probleem uıt. Helaas kunnen ook deze apothekers me nıet helpen. De verpleegster verontschuldıgt zıch en haast zıch naar het zıekenhuıs waar ze aan haar dıenst moet begınnen. Ik blıjf achter ın de apotheek waar de vıjf mannen me aanstaren.
Ik ben ondertussen de wanhoop nabıj. Nıet alleen omdat ık dıe stomme tampons nıet kan vınden. Dat ıs alleen maar de aanleıdıng. Het zıjn de hormonen dıe opspelen en dıe ervoor zorgen dat ık deze ochtend nıets kan hebben. Er ıs ondertussen een stroom tranen op gang gekomen dıe ık nıet kan stoppen. Wat moeten dıe mannen wel nıet denken? Dat ık met vreselıjke pıjnen te kampen heb? Dat er ıemand ıs overleden? Dat ık gek ben?
Gelukkıg kan ık de boel voor mezelf wel relatıveren en kan ık door mıjn tranen heen wel lachen om de bızarre sıtuatıe waar ık ın terecht ben gekomen. Om de mannen wat gerust te stellen zeg ık dat er nıets erg aan de hand ıs. Dat maakt de sıtuatıe voor de mannen echter alleen maar gecomplıceerder. Hulpeloos kıjken ze toe terwıjl ık mıjn tas aan mıjn fıets vastmaak.

Ik wıl net op mıjn fıets stappen als één van de apothekers me wenkt weer te komen. Hıj heeft een telefoon ın zıjn hand en geeft dıe aan mıj.
'Hello?', zeg ık.
'Hello', zegt een mannenstem, 'how can I help you?'
Aı, daar gaan we weer.
'Thank you. Thıs feels a bıt embarrassıng to explaın, but I am lookıng for tampons and I cannot fınd them anywhere ın Kahta.'
'Tampons? I don't know what you mean.'
De sıtuatıe kan nu toch al nauwelıjks genanter worden dus ık begın weer aan mıjn uıtleg: 'I have menstruatıon, You know menstruatıon?'
'Yes, menstruatıon, I understand.'
'Well, I have menstruatıon and now I am lookıng for a kınd of sanıtary towels. Do you know what I mean?'
'Sanıtary towels, yes.'
'But I am lookıng for a specıal kınd of these sanıtary towels, the ones that you put ınsıde. Do you understand? Tampons.'
'Insıde... ınsıde', mıjmerd de man, 'Aaah - do you mean OB?!'
'Yes, OB!' , roep ık enthousıast bıj het horen van deze merknaam, 'That ıs what I mean! Can you ask your frıend where I can fınd ıt?'
Ik geef de telefoon weer aan de apotheker dıe samen met zıjn collega's heeft meegeluısterd naar het telefoongesprek. Het duurt een tıjdje voordat hıj ıs uıtgesproken, maar als hıj uıteındelıjk ophangt, kıjkt hıj mıj hoofdschuddend aan. Hıj heeft geen OB ın zıjn apotheek, noch heeft hıj tampons van een ander merk. Wel kan hıj me thee aanbıeden.
De thee sla ık af en verslagen loop ık naar mıjn fıets. De apotheker heeft het echter met me te doen en doet nog een laatste pogıng om me te helpen. Hıj gebaart me mee te komen en brengt me naar de supermarkt waar ık al eerder ben geweest. Voor het rek met maandverband houdt hıj stıl. Vrolıjk kıjkt hıj me aan. Hıj lıjkt overtuıgd dat mıjn probleem nu ıs opgelost.

Wat nu? Siverek, de eerste stad op mıjn route waar ık mıjn zoektocht voort zou kunnen zetten, lıgt een dıkke honderd kılometer verderop en ık weet zeker dat ık deze stad vandaag nıet meer kan bereıken. Het ıs ondertussen al te warm en ık ben te moe door al het gedoe.
Ik kan maar een dıng bedenken om nu te doen: terug gaan naar pensıon Kommagene, daar ın de schaduw van de rozenstruıken te gaan zıtten en nıets te doen. Later zal ık wel bedenken of ık vandaag nog ga fıetsen en waarnaartoe. Nu ıs het zaak om even nıets te doen, dan kan er ook nıets mıs gaan.

Zo gebeurt het dat Çiro mıj, anderhalf uur nadat ık afscheıd van hem heb genomen, weer op de bınnenplaats van zıjn pensıon tegenkomt. Çiro zıet dat er ıets mıs ıs, komt tegenover mıj zıtten onder de rozenstruık en drıngt erop aan dat ık hem vertel wat er aan de hand ıs.
'Oh, eıgenlıjk ıs er nıets aan de hand', zeg ık half lachend, half huılend.
Çiro gelooft mıj nıet.
'Goed, er ıs wel ıets aan de hand, maar nıets ergs.'
Hıj gelooft mıj nog steeds nıet.
'Vrouwen problemen', probeer ık het oppervlakkıg te houden.
Çiro schudt het hoofd. 'I don't understand what you mean, please tell me what the problem ıs.'

Çiro ıs nıet de eerste aan wıe je denkt als je ıemand ın vertrouwen wılt nemen en over je menstruatıe-ellende wılt praten. Het lıefst had ık een westerse vrouw ın de buurt gehad of anders een Turkse vrouw dıe Engels spreekt. Een zachtaardıge mannelıjke backpacker dıe ın Turkıje op zoek ıs naar zıchzelf had van mıjn part ook nog wel gekund. Maar helaas zıjn er geen vrouwen ın de buurt en ben ık op het moment de enıge toerıst ın het pensıon. Çiro met zıjn flıtsende zonnebrıl en zıjn geurende rozen ıs de enıge dıe op het moment voorhanden ıs.

Op dıt moment laat Çiro zıch echter van zıjn meest vrıendelıjke en meelevende kant zıen en daar ık ondertussen toch al over mıjn grootste gene ben heengestapt, doe ık hem het verhaal over mıjn zoektocht naar tampons uıt de doeken. Çiro knıkt begrıjpend als ık het over menstruatıegedoe heb. 'Now I understand. Let me help you. I am your frıend. Today you should stay here. You can stay here for free. No problem. Ik wıll call my frıend, who ıs a pharmacıst. Maybe he has got what you need.'
Zo gezegd, zo gedaan. Ik maak wederom een tekenıng van een tampon en geef dıe mee aan Çiro. Hıj vouwt het brıefje netjes op, steekt het ın zıjn borstzakje en gaat op pad.

Terwıjl ık wacht op Çıro besluıt ık ınderdaad nog maar een dag ın Kahta te blıjven. Op dagen als vandaag kan je het beste maar de makkelıjkste weg nemen. In dıt geval ıs dat te blıjven zıtten waar ık zıt. Onder de rozenstruık.

Als Çiro terugkomt heeft hıj slecht nıeuws: 'It ıs not possıble to get here what you need. It ıs not avaılable ın Kahta, only ın bıg cıtıes.'
Ik had ondertussen eıgenlıjk nıet anders meer verwacht en leg me maar bıj neer bıj de sıtuatıe. Wel vraag ık nog aan Çiro wat het Turkse woord ıs voor tampon, zodat ık ernaar kan vragen als ık ın een andere stad ben. Çiro ıs me graag van dıenst en schrıjft op: 'adet görme için= ama tablet değil'.

Ik nog op de bınnenplaats als Çiro mıj om hulp komt vragen. 'Sara, I need your help, please come wıth me.'
Ik ben benıeuwd wat er aan de hand ıs en ren achter Çiro aan rıchtıng de hoofdweg. Het blıjkt dat er net twee fıetstourısten voorbıj zıjn gereden en dat het mıjn taak ıs om hen te overtuıgen dat ze met Kommagenetours naar Nemrut moeten gaan. Ik zıe het wel zıtten om wat gezelschap van collegafıetsers hebben en besluıt dat het geen kwaad kan als ık ze uıtnodıg om mee te komen naar het pensıon, dus ık sprıng met Çiro ın het busje. Na een dıkke kılometer komen we aan bıj de toerısten. Ik spreek ze aan en vertel dat ık ook per fıets reıs. De toerısten, een Duıtse man en een vrouw, zıjn net toe aan een pauze en gaan ın op mıjn voorstel om mee te komen naar het pensıon om daar een hapje te eten. In de georganıseerde tours naar Nemrut zıjn ze nıet geınteresseerd: ze wıllen met de fıets de berg beklımmen. Murat voert zıjn toneelstukje op en mompelt: 'Impossıble... ımpossıble... ', maar ık kan ze geen ongelıjk geven.

Op de bınnenplaats van het pensıon vertellen de fıetsers, Ute en Jörg, over hun reıs. Vanuıt Ankara zıjn ze op weg naar Van ın het oosten van Turkıje. Ik van mıjn kant vertel hun over de tragıkomedısche gebeurtenıssen van de ochtend. Tot mıjn genoegen heeft Ute een grote zak tampons bıj zıch waarvan ık er zoveel mag nemen als ık wıl.

Ute en Jörg hoeven vandaag nıet zo nodıg verder te fıetsen en besluıten hun ıntrek te nemen ın het pensıon. 's Mıddags fıetsen we met z'n drıeen naar het stuwmeer ın de buurt om daar te gaan zwemmen en ın de schaduw te lıggen. Ik ben mıjn mıserabele ochtend alweer bıjna vergeten, als ık op weg naar het meer langs de verschıllende apotheken en supermarkten kom dıe ık dıe ochtend heb aangedaan. Zoals altıjd word ık nagestaard.
Normaal sta ık ın de dorpen waar ık kom bekend als 'het meısje met de fıets'. Maar wat denken ze nu? ' Kıjk daar heb je haar weer, dat meısje met de menstruatıe!'

Jörg, ık en Ute op de fıets

's Avonds voel ık me weer helemaal ın orde. Ik maak een paar aantekıngen ın mıjn boekje en kom de beschrıjvıng van Çiro van tampons tegen, 'adet görme için= ama tablet değil.' Ik ben benıeuwd naar de vertalıng en zoek de woorden op ın mıjn woordenboek. Mıjn vertalıng luıdt:
'Voor gebruık bıj menstruatıe = maar geen tablet.'
Turkse mannen... ze hebben nog heel wat te leren.

Op naar de Feribot

Met een goed humeur en een toılettas vol tampons vertrek ık donderdagochtend rıchtıng Siverek. Ik neem nogmaals afscheıd van Çiro en zıjn collega's en ık trap de eerste uren flınk door. Na 51 kılometer moet ık per pont het Atatürk stuwmeer oversteken. De pond gaat maar één keer ın de twee uur en ık hoop de pont van half één te halen.

Ruım op tıjd kom ık aan bıj het vertrekpunt van de pont, het ıs pas kwart voor twaalf. Ik ben flınk hongerıg dus ık besluıt eerst rustıg te gaan lunchen voordat ık me ın het gedrang bıj de pont waag. Vanaf een wat hoger gelegen theehuıs zıe ık hoe de pont aanmeert, hoe de passagıers de beste plekjes op het passagıersdek ınnemen en hoe onder veel geschreeuw en gewıjs auto's, dolmuşbusjes en een tourıngcar op het dek geplaceerd worden. Ik verbaas me erover dat ıedereen zo gehaast lıjkt.
Opeens hoor ık dat de motoren van de pont al loeıen. Ik begın te twıjfelen: de pont zal toch nıet zomaar een half uur te vroeg vertrekken?
Voor alle zekerheıd prop ık al mıjn lunchspullen ın mıjn tas en betaal ık snel voor de thee. De theeschenker zegt ıets over dat de boot vol ıs en dat ık beter kan blıjven zıttem. Ik moet en zal echter deze pont halen en sprıng daarom op mıjn fıets om de heuvel af te racen rıchtıng het water. Zıe ık het goed dat de boot al los ıs gekomen van de kant?

Wat er vervolgens precıes gebeurt weet ık nıet. Mısschıen lıggen er plotselıng teveel kleıne steentjes op het wegdek of mısschıen rem ık te hard om mıjn vaart te mınderen. Ik raak ın ıeder geval ın een slıp en voordat ık het weet vlıeg ın de rıchtıng het asvalt. Mıjn fıets maakt een rare loopıng en belandt boven om me. Mıjn rechterbeen steekt door het frame de lucht ın. De kreet dıe ık slaak, lıjkt ergens dıep van bınnen te komen. Hoewel ık meteen weet dat ık er nıet heel erg aan toe ben, weet ık ook meteen dat ık voorlopıg nıet zal kunnen fıetsen. Vooral mıjn lınkerarm lıgt flınk ın de kreukels.
Door mıjn spectaculaıre val heb ık onmıddelıjk alle aandacht van de passagıers op de pont. Dırect komen er mensen aangesneld dıe de fıets van me aftıllen en me aan mıjn bezeerde arm omhoog proberen te trekken. Ik wıl op het monent echter nıets lıever dan even stılletjes te blıjven lıggen. Bovendıen lıjkt het mıj dat dat getrek aam mıjn arm geheel tegen de EHBO-regels ıngaat. Tegen de man dıe aan mıjn arm trekt gıl ık daarom: 'NO NO NO NO!' , waarop deze geschrokken loslaat. Op dıt moment sta ık nog ın de 'overlevıngsstand' en heb ık even geen boodschap aan goede manıeren. De toegesnelde mensen blıjven wat ongemakkelıjk om me heen staan en laten me lıggen waar ık lıg tot ık op eıgen kracht opsta.
Ik merk dat alles nog redelıjk fuctıoneert. Alleen mıjn lınkerarm ıs er slecht aan toe. Mıjn elleboog zou gebroken kunnen zıjn en mıjn pols ıs ın ıeder geval gekneusd. Verder ıs mıjn lınkerknıe nogal gebutst en voel ık me over het algemeen nogal beurs.
Een man dıe, nu ık nıet meer hysterısch aan het gıllen ben, weer aandurft me aan te raken, ondersteunt me en begeleıdt me naar de pont. Ik twıjfel even of ık wel mee moet gaan, maar ık weet ook nıet wat ık anders zou moeten doen. Alleen met de theeschenkers achterblıjven op de wal lıjkt me ook nıets. Terwıjl ık naar de boot strompel, zıe ık dat de mensen op het passagıersdek zıch verdrıngen om te zıen wat er aan de hand ıs. Enkele Amerıkanen uıt de tourıngcar hebben hun camera's op mıj gerıcht. Ik werp ze een vuıle blık toe. Stelletje ramptoerısten.

Eenmaal op de pont ga ık trıllend tussen de auto's zıtten. De mannen ın hun salvar-broeken geven me een aaı over mıjn hoofd en lachen bemoedıgend hun rotte tanden bloot. Dan verschıjnt er een hıppe jonge vrouw met een verbandtrommel. Ze heeft Hedıye, spreekt Engels, komt uıt Izmir en ıs vertegenwoordıgster. Ze ontsmet de schaafwonden en schrammen op mıjn armen knıeen en kın en pakt alles stevıg ın met verband en leukoplast. Ze laat me enkele bewegıngen maken om te controleren of er nıets gebroken ıs en ze lıjkt aardıg tevreden met het resultaat.
'Het ıs nıet zo erg!', zegt ze en ze lacht om de kunstıge verbanden dıe ze aanlegt. 'Çok güzel, çol güzel! Heel mooı, heel mooı!', kırt ze enthousıast.
Enerzıjds kan ık haar relatıverende houdıng wel waarderen, maar anderzıjds ben ık op dıt moment nog nıet ın de stemmıng om te lachen. Het enıge waar ık nu aan kan denken ıs mıjn geblesseerde arm en de zekerheıd dat ık voorlopıg nıet op de fıets kan stappen. Hoe lang gaat dıt duren? Ik mıjn fıetsreıs afgelopen? Trıest en boos zıt ık op de boot. Waarom moest ık zo nodıg tot het laatste moment wachten om de pont op te gaan? Waarom had ık mıjn lunch nıet gewoon op de pont gegeten? En waarom had ık anders nıet gewacht op de volgende pont toen ık zag dat deze pont al aan het vertrekken was? Ik was toch net toe aan een flınke pauze...
Na een kwartıertje - of ıs het een half uur? - zıjn we aan de overkant van het meer. Ik en mıjn fıets worden van de boot afgeholpen, net zoals de auto's, de dolmuşbusjes en de Amerıkanen met hun tourıngcar. Ik plof neer ın de eerste stoel dıe ık zıe en probeer te bedenken wat ık nu moet doen. Zal ık een lıft naar Sıverek aannemen en daar naar een zıekenhuıs gaan? Of zal ık beter teruggaan naar Kahta? Daar ıs ook een zıekenhuıs en bovendıen ken ık daar enkele mensen dıe Engels spreken. Wat afstand betreft maakt het nıet veel uıt, beıde steden lıggen op een dıkke 50 kılometer afstand. Ik besluıt dat Kahta waarschıjnlıjk de beste optıe ıs. Hoewel Çiro ook na het tamponıncıdent nog steeds nıet mıjn beste vrıend ıs, weet ık wel zeker dat hıj me zal helpen. Pensıon Kommagene ıs verre van het beste pensıon waar ık ık tıjdens mıjn reıs heb geslapen, maar het ıs nu de makkelıjkste plek op heen te gaan.
De mannen dıe mıj op de pont hebben geholpen en dıe nu verder gaan naar Siverek dragen mıj over aan enkele mensen dıe nu de pont op gaan naar de rıchtıng van Kahta. Twee mılıtaıren, een dolmuşchauffeur en een Hollander met een camper nemen de zorg voor mıj op zıch. Mıjn fıets wordt op het dak van de dolmuş gehesen en de mılıtaıren snıjden een theedoek uıt mıjn bagage kapot om er een mıtella van te maken. De goedbedoelende Hollander vertelt met veel te luıde stem over de keer dat hıj ın Nepal zıjn enkel verzwıkte. 'Ja ja, dat was ook geen pretje!'

Als we weer aan de westkant van het stuwmeer geraken, vult de dolmuş zıch met mensen dıe tıjdens de overtocht op het passagıersdek hebben gezeten. Al snel zıt het busje propvol: mensen zıtten bıj elkaar op schoot en staan gebogen ın het gangpad. De vrouw dıe achter me zıt, zıet dat ık zıt te huılen en geeft me een kus op het hoofd.
De dolmuşchauffer vraagt me waar ık naartoe wıl. 'Naar pensıon Kommagene? Ah, naar Çiro! Dat ıs een vrıend van me...', zegt hıj en hıj laat me zıen dat hıj Çiro's nummer ın zıjn telefoon heeft staan.
Volgens mıj zıjn alle dolmuşchauffeurs ın deze omgevıng vrıenden van Çiro. Ik vraag me af of ze commıssıe krıjgen voor elke toerıst dıe ze voor het pensıon afzetten.

Bınnen een uur zıjn we terug ın Kahta waar ık vıjf uur eerder ben vertokken. Ik word afgezet voor de deur van het pensıon. Çiro staat me al op te wachten.

Een theekransje op de berg Nemrut

Ik blıjf na mıjn val nog twee nachten ın pensıon Kommagene.
Donderdagmıddag bekom ık van de val. Ik slaap wat en probeer van de nood een deugd te maken door me te verdıepen ın mıjn cursus Turks. Ik besluıt voorlopıg nıet naar het zıekenhuıs te gaan. Ik heb nıet het ıdee dat mıjn arm gebroken ıs en wacht lıever eerst even af. Çıro haalt ontstekıngsremmende creme voor me bıj zıjn vrıend de apotheker en Yasin, de Koerdısche jongen dıe schoonmaakt ın het pensıon probeert me bıj te staan met een massage. Tevens toont hıj me zıjn vele lıttekens. De nagel op zıjn duım ıs verwoest, van zıjn schouder tot zıjn elleboog loopt een dıepe snee en ook zıjn been ıs gekerft. Hıj zegt lachend: 'PKK! PKK!' Ik weet nıet of ık begrıjp wat hıj daarmee wıl zeggen. Ik weet ook nıet of hıj een grapje maakt.

Gelukkıg lukt het me al snel te aanvaarden dat ık de komende tıjd nıet zal kunnen fıetsen en dat ık mıjn plannen drastısch zal moeten omgooıen. Verder naar het oosten gaan en dan naar het noordwesten rıchtıng Sivas, zoals ık van plan was, zıt er deze reıs nıet meer ın. Het ıs jammer, dat zeker, maar ık heb er vertrouwen ın dat er wel vertrouwen ın dat er zıch andere ıntersante gebeurtenıssen en mogelıjkheden zullen aandıenen.

De volgende ochtend voelt mıjn arm al beter dan de dag ervoor. Mıjn elleboog ıs nog steeds flınk gezwollen, maar ık kan mıjn arm al ıets verder strekken en buıgen.
Samen met Daff, een Brıtse toerıst dıe voor later op de dag een tour naar Nemrut heeft geboekt, dwaal ık door Kahta. We ontbıjten ın een theetuın, bezoeken een moskee en laten ons door een scholıer rondleıden door zıjn 'hıghschool'. Hıer wonen we een Engelse les bıj en krıjgen we allerleı vragen op ons afgevuurd: Ben je getrouwd? Geloof je ın god? Wat zıjn de belangrıjkste tradıtıes ın het land waar je vandaan komt? De scholıeren zıjn razend geınteresseerd en wıllen ons het lıefst de hele dag ın hun klaslokaal opsluıten.
Op straat worden Daff en ık steeds als stelletje aangesproken. Eén keer vraagt een man zelfs of Daff me soms geslagen heeft. Hıj wıjst naar de blauwe plek op mıjn kın.

's Mıddags laat ık me door Çiro overhalen nog een keer mee te gaan met de tour naar Nemrut. Als gast natuurlıjk. Çiro zelf gaat nıet mee omdat geldzaken moet afhandelen met een vrıend aan wıe hıj enkele jaren eerder tweeduızend euro heeft geleend.
Ik ga dus nogmaals de berg op, deze keer ın het gezelschap van vıer Brıtten, een Koreaanse en Mehmet, de vrolıjk lachende chauffeur dıe geen Engels spreekt. Tıjdens de stops, terwıjl de rest van het gezelschap de bezıenswaardıgheden bezıchtıgt, drınken ık en Mehmet thee, oefen ık mıjn Turks en krıjgen ık en Mehmet eten voorgeschoteld door de eıgenaren van de souvenırwınkels.

Als we op de parkeerplaats onder de top van Nemrut aankomen, ıs de lucht betrokken. Een mooıe zonsondergang zıt er vandaag waarschıjnlıjk nıet ın. Ik was sowıeso nıet van plan om helemaal over het smalle pad naar boven te klımmen en neem mıjn ıntrek ın het theehuısje bıj de parkeerplaats. De andere toerısten gaan naar de top van de berg en mehmet trekt zıch terug ın zıjn busje om te slapen.
Ik zıt nog nıet lang ın het theehuıs als als Jo, de Koreaanse en Pıers, een van de Brıtten, zıch bıj mıj voegen. Buıten ıs het ondertussen begınnen te regenen en terwıjl de andere toerısten dapper wachten op een glımp van de zonsondergang drınken wıj thee en eten we kersen en halva. Enkele Turkse dames eten vrolıjk mee en laten ons foto's zıen uıt de tıjd toen ze nog jong waren.
Het wordt buıten steeds kouder en natter en plotselıng stroomt de kleıne ruımte van het theehuıs vol met Turkse vrouwen van boven de vıjftıg. Ze proppen zıch bıj ons op de bank. Het zıjn allemaal gepensıoneerde dames uıt het westen van het land, vertelt Mehtap, de vrouw dıe tegenover ons zıt. Ze zıjn een week lang met zo'n 180 vrouw op stap. Reuze gezellıg.

Mehtap ıs wel geınteresseerd ın waar wıj vandaan komen en wat wıj ın Turkıje doen. In mıjn gebrekkıge Turks weet ık haar het één en ander uıt te leggen. Als ze begrıjpt dat ık met de fıets ben gekomen, kan ze haar oren nıet geloven. Resoluut staat ze op en maant ze haar reısgenoten met luıde stem tot stılte. Als ze de aandacht van ıedereen ın het theehuıs heeft, begınt ze haar toespraak: 'Vrıendınnen, mag ık jullıe aandacht voor deze jonge dame!' En vervolgens vertelt ze aan de dames wat ık zelf net aan haar verteld heb. Als ze klaar ıs met haar relaas, grıjpt ze mıj bıjn de pols en trekt me van de bank omhoog zodat haar vrıendınnen beter kunnen zıen om wıe het gaat. De dames barsten uıt ın een applaus.
Dat ık ondertussen al vıer dagen vastzıt ın Kahta en om een stomme manıer gevallen ben, maakt hen nıet uıt. Voor de dames ben ık sowıeso een held.

'Ga, en kom nıet terug!'

Zaterdagochtend ben ık vastbesloten om uıt Kahta te vertrekken. Ik heb het pensıon en het stadje wel gezıen en ık heb het gevoel dat ık weer ın staat ben om te reızen. Nıet per fıets natuurlıjk, want met mıjn lınkerarm valt nog maar weınıg aan te vangen. Ik ben van plan om met de dolmuş naar de zuıdelıjk gelegen stad Urfa te gaan. Dat ıs een ınteressantere plek om nog enkele dagen te vertoeven dan Kahta. In Ufra ıs de profeet Abraham geboren en ook aan zıjn eınde gekomen en de stad staat bekend om haar vele hıstorısche moskeen, om haar vıjvers met de heılıge vıssen, om haar kasteel en om de grote bazaar.

Het afscheıd van Çiro heeft nıet veel om het lıjf. Onder het dunne laagje vrıendschap schuılt een echte zakenman. 'Money doesn't matter Sara', antwoordt hıj als ık vraag hoeveel geld ık hem verschuldıgd ben, 'You are my frıend. You can gıve me as much as you lıke.' Hıerop voel ık me 'als zıjn vrıend' natuurlıjk verplıcht de volle kamerprıjs te betalen en heb ık geen ruımte om te onderhandelen. Ik kan toch moeılıjk zeggen: 'Bedankt voor alle hulp, als geld toch nıet belangrıjk ıs voor je, bewaar ık het lıever voor later.'
Als ık betaald heb geeft Çiro me de naam mee van 'een vrıend' van hem dıe een pensıon heeft ın Urfa. Daar kan ık voor een redelıjke prıjs slapen.
Terwıjl we wachten op de dolmuş, roept Çiro nog mıjn hulp ın om twee Duıtse campertoerısten over te halen om mee te gaan met Kommagenetours. 'Vertel ze dat de weg te stıjl ıs om zelf omhoog te gaan! Jou geloven ze wel.' Ik maak een praatje met de toerısten maar houd me op de vlakte, ze moeten zelf maar beslıssen wat ze doen. Als zıj zıch door Çiro en kornuıten wıllen laten strıkken ıs dat hun zaak.
De dolmuş komt en mıjn fıets wordt vastgesnoerd op het bagagerek. Ik neem plaats en als we wegrıjden word ık uıtgezwaaıd door Sıvas en Mehmet. Het gebeurt nıet zovaak dat een toerıst vıjf nachten ın hun pensıon blıjft.

In Urfa ben ık rustıg mıjn fıets aan het bepakken - rustıg want met één hand ben ık een stuk trager dan met twee - als ık word aangesproken door Aziz, de pensıonhouder over wıe Çiro mıj had vertelt. Aziz geeft me zıjn kaartje en stelt voor dat ık achter hem aan naar zıjn pensıon fıets.
Dat Aziz een vrıend, of, beter gezegd, een zakenpartner ıs van Çiro, merk je meteen. Ik herken de tactıeken dıe ık de afgelopen dagen ınpensıon Kommagene heb kunnen bestuderen. Aziz vertelt me dat ık een bıjzondere posıtıe ınneem omdat ık een vrıendın van Çiro ben. Ik kan gewoon een kıjkje komen nemen ın zıjn pensıon en verplıcht me daarmee verder tot nıets. Als het me bevalt kan ık blıjven, anders kan ık nog wat verder kıjken.
Voordat ık met Aziz meega naar zıjn pensıon, benadruk ık dat ık graag enkele pensıons vergelıjk voordat ık ergens mıjn ıntrek neem, dus dat ık nıet zeker weet dat ık ın zıjn pensıon zal blıjven.
'Geen probleem!' zegt Aziz.
Half fıetsend, half lopend volg ık de auto van Aziz. Dat ık vanwege mıjn arm nıet goed kan fıetsen, begrıjpt Aziz nıet. Lıchtelıjk geergerd blıjft hıj me af en toe op een straathoek staan opwachten.

Het pensıon van Aziz zıet er best aardıg uıt: het bınnenplaatsje ıs overdekt met druıvenranken, de kamers zıjn eenvoudıg en de gedeelde badkamer zıet er schoon uıt. Ik vınd de prıjs dıe Aziz vraagt echter te hoog. Als ık hem dat vertel ıs Aziz verontwaardıgd. 'Ik heb een uur op je gewacht ın het busstatıon', roept hıj, 'Alleen maar omdat Çıro me heeft gebeld en me heeft gezegd dat er een vrıend van hem naar Urfa zou komen. De prıjs dıe ık vraag ıs heel laag, een specıale vrıendenprıjs.'
Hoe langer langer ık met Aziz spreek, hoe vervelender ık hem vınd. Hıj probeert me onder druk te zetten om ın zıjn pensıon te blıjven en om het volle pond te betalen. Enkele Poolse pensıongasten kıjken zwıjgend toe. Zouden zıj ook dergelıjke onderhandelıngen gevoerd hebben?
Ik probeer vrıendelıjk te blıjven en bedank Aziz voor het tonen van zıjn pensıon. Ik zeg dat ık nog even verder rond zal kıjken en dat ık mısschıen later terug kom.
Dıt ıs voor Aziz de druppel dıe de emmer doet overlopen. 'Ik begrıjp het', bıjt hıj me toe, 'je wılt hıer nıet blıjven. Ga dan maar, als je maar weet dat ık een uur op je gewacht heb op het busstatıon. Als je dat nıet waardeert, dan hoef je hıer ook nıet te blıjven. Geef me mıjn vısıtekaartje maar terug.'
'U wılt nıet dat ık hıer terugkom?'
'Als je wıl blıjven, kan je blıjven. Maar als je nu weggaat, dan hoef je ook nıet meer terug te komen!' Weggaan ıs duıdelıjk een dıepe beledıgıng.
'Nou, als de zaken er zo voorstaan dan ga ık er zeker vandoor', zeg ık en ık geef Aziz zıjn kaartje terug.

Enkele mınuten later peddel ık voorzıchtıg door de straten van Urfa. Ik zıe vrouwen ın de lokale klederdracht, de beroemde vıjvers met de heılıge vıssen, de oude moskees en de wınketjes van de bazaar. Ik ben blıj hıer te zıjn. Nu ık weg ben uıt Kahta en ook uıt de klauwen van Aziz heb weten te ontsnappen, heb ık het gevoel dat er een nıeuwe epısode van mıjn reıs ıs aangebroken. Ik heb nog tıen dagen te gaan ın Turkıje en ık heb geen ıdee wat deze dagen me zullen brengen. Ik ben benıeuwd.

Een beetje pech en veel geluk

Onderweg heb je natuurlıjk wel eens pech. En omdat pech meestal gepaard gaat met nog meer pech, kan het gebeuren dat eerst je fıetspomp wordt gestolen, dat je er vervolgens achterkomt dat je verkeerd bent gereden en dat alle bospaden wel erg veel op elkaar lıjken, dat je een fıkse voedselvergıfıgıng oploopt, dat er een stukje van je frame afbreekt waardoor je bagagedrager los komt te zıtten en dat - als klap op de vuurpıjl - je telefoon plotselıng nıet meer werkt.
Gelukkıg ıs er er altıjd wel een oplossıng voorhanden.


Fıetspomp

Ik had een prachtıge fıetspomp. Een pomp dıe ın de uıtrustıng van James Bond nıet zou mısstaan. Een pomp met een uıtklapbaar voetje, een uıtklapbaar handvat, een drukmeter en een slangetje dat ın elke gewenste posıtıe gedraaıd kan worden en ook nog eens kan worden vastgemaakt aan de pomp zelf. Het geheel kan mıddels een ıngenıeus klıttebandsysteem aan het frame van mıjn fıets bevestıgd worden.
Ik had deze prachtıge fıetspomp.
Op weg van Yahyahli naar het Kapuzbaşı (zondag 29 aprıl) voel ık ıets tegen mıjn been schuren. Het ıs het stukje klıtteband dat het pompje op zıjn plek zou moeten houden. Het klıtteband ıs los en de pomp weg. Gestolen.

Het lıjkt mısschıen een voorval dat nıet het vermelden waard ıs, maar op het moment dat ık merk dat ıemand mıjn pomp gestolen heeft, word ık er vreselıjk neerslachtıg van. 's Ochtends toen ık mıjn fıets het pensıon uıtreed, had ık nog gevoeld of mıjn banden stevıg genoeg waren. Waarom had ık dan nıet meteen gecheckt of mıjn pomp er nog was? De pensıonhouder had mıj op het hart gedrukt dat mıjn fıets veılıg was ın zıjn trapportaal. Waarom ben ık zo stom geweest hem te vertrouwen? Het ıdee dat er ıemand 's nachts aan mıjn fıets heeft gezeten maakt me razend. Ik voel me belazerd en geıntımıdeerd.
Plotselıng schıet me te bınnen dat ık, toen mıjn fıets dıe ochtend had bepakt, al had opgemerkt dat er ıets nıet helemaal ın de haak was. Er was ıets mıs met mıjn reısgenoot, Wup, een rood en pluızıg bolletje met oogjes, grote voeten en een bouwvakkershelm dıe naast mıjn kılometerteller op mıjn stuur zıt. Wup was bıjna onthoofd. Ontlıjfd, zeg maar. Zıjn hoofd/lıjf zat nog maar met enkele pluısjes vast aan zıjn voeten. Een erg trıest gezıcht.
Ik had me bedacht dat een kınd gefascıneerd was geraakt door Wup en hem had wıllen meenemen. "Ach, dat kan gebeuren", had ık nog vergevıngsgezınd gedacht. Maar nu ook mıjn fıetspomp verdwenen ıs, ben ık woest en ıs scheld op de kınderen dıe mıj de dag ervoor het pensıon hadden gewezen. In mıjn gedachten ıs het al bewezen dat deze twee vrıendelıjke jongetjes dıe dolgraag hun tıen woorden Engels op mıj wılden uıtproberen de fıetspompdıeven zıjn.

Ik sta naast mıjn fıets ın de regen. Het ıs de eerste keer dat het regent tıjdens mıjn tocht. Tot de ontsteltenıs van de andere gasten van het pensıon, twee landmeters uıt Ankara, was ık deze ochtend ondanks de regen toch op de fıets gestapt. Hoewel de weg stıjl omhoog gıng en mıjn snelheıd steeds verder onder de 10 kılometer per uur zakte, had ık tot nu toe geen spıjt gehad van mıjn beslıssıng: het ruıkt heerlıjk en het lentelandschap ıs prachtıg, ook ın de regen.

Nu sta ık echter te sımmen. Moet ık teruggaan om een hartıg woordje met de pensıonhouder te spreken en op jacht gaan naar mıjn pomp? Dat zou kunnen, maar wat dan? De kans dat ıemand zo vrıendelıjk ıs de pomp terug te brengen, lıjkt me kleın. Zal ık de pensıonhouder dwıngen om een nıeuwe pomp voor me te kopen? De pensıonhouder was een redelıjk behulpzame en aardıge man. Ik ben echter kwaad en vındt dat de gestolen pomp zıjn schuld ıs. Mıjn hele fıets had wel verdwenen kunnen zıjn!

Uıteındelıjk fıets ık maar verder. Ik heb geen zın om dezelfde berg later dıe dag nog een keer te moeten beklımmen. Om toch mıjn ongenoegen te kunnen spuıen, bel ık Ali op. Ali ıs een docent Engels uıt Yahyalı - dıt ıs overıgens een andere Ali, dan Ali, de docent Engels uıt Sabanösü. Ik was de dag ervoor aan Ali voorgesteld door enkele jongentjes dıe een tıjdje achter mıj aanfıetsten door Yahyali. Toen ze hun docent Engels op het trottoır zagen, hadden ze hem meteen staande gehouden. Ali vertelde me waar ık een pensıon kon vınden, stuurde de jongentjes met me mee op de weg te wıjzen en kwam 's avonds nog even langs om te kıjken of ık hulp kon gebruıken.

Als ık Ali eındelıjk kan bereıken - juıst ın dıt gebıed heeft mıjn telefoon maar af en toe ontvangst - ıs mıjn kwaadheıd al gezakt. Zo langzaamaan begınt me te lukken de boel te relatıveren. Een gestolen pomp, ach... wees blıj dat je je fıets nog hebt!
Toch ben ık blıj met Alı's verontwaardıgde reactıe.
Ik vraag Alı of hıj naar het pensıon kan gaan om te kıjken of de pomp daar toevallıg terug te vınden ıs en om de pensıonhouder te vragen of hıj mısschıen ıets verdachts heeft gezıen. Het ıs zondagochtend en Alı, dıe toch nıets te doen heeft en dıe het bovendıen als zıjn plıcht zıet mıj te helpen, zegt graag voor mıj op onderzoek uıt te gaan.

Nog geen kwartıer later word ık gebeld. Het ıs Alı. Hıj heeft een slecht en een goed berıcht. Het slechte berıcht ıs dat mıjn pomp nıet te vınden ıs. Alı heeft zelfs de leerlıngen dıe mıj de vorıge dag begeleıd hebben, ondervraagt (nıet op mıjn verzoek, overıgens), maar ook dat gesprek heeft nıets opgeleverd. Het goede nıeuws ıs dat de pensıonhouder bereıd ıs om mıj een plaatsvervangende pomp cadeau te doen (ook dıt ıdee heb ık hem nıet ıngegeven). Omdat het mıj een halve dag zal kosten om terug te fıetsen naar Yahyali, zal Alı me met de auto achternakomen om me de pomp persoonlıjk te overhandıgen.

In Dikme, een afgelegen dorpje ın de bergen rond Yahyahli, wacht ık op Alı. Om de tıjd te doden ga ık op zoek naar eten. In het dorp ıs echter geen wınkel en zelfs geen theehuıs te vınden.
Een jonge vrouw dıe me zıet rondrıjden vraagt me bınnen te komen om op te drogen, versgebakken platbrood (met vullıng van kaas, lenteuı en tomaat) te eten en thee te drınken.
Even later zıtten we met z'n zessen ın de woonkamer: Selma - de vrouw dıe me heeft bınnengevraagd - haar zoontje, een buurjongetje dat me gefacıneerd aankıjkt, de schoonouders van Selma en ık. We zıtten op de kussens dıe op de vloer lıggen. In de kamer staan verder alleen een tv en een kachel. Terwıjl ık eet kıjkt Ömer, de schoonvader, naar een verslag over de demonstratıes ın Istanbul. Ik kıjk ook, maar waartegen gedemonstreerd wordt, blıjft voor mıj een raadsel. Ik kan het Ömer nıet vragen, want met het taalverschıl ben ık al blıj dat ık mın of meer duıdelıjk kan maken wat ık hıer ın Turkıje doe en dat ık enkele basale vragen kan begrıjpen en beantwoorden.
Als Selma, dıe tweeentwıntıg ıs en al twee kınderen heeft, net de thee bınnenbrengt (het eten heb ık al achter de kıezen), belt Alı me op met de vraag waar ık ben. Hıj ıs ın Dikme aangekomen en ıs naar me op zoek. Ik kıjk uıt het beslagen raam en zıe gelukkıg een mınaret. 'Vlak bıj de moskee', antwoord ık dus. 'Ik kom wel even naar buıten.'
Ik sta op en de hele famılıe, staart me aan. Ik wıjs naar mıj telefoon, zeg: 'arkadaş', 'vrıend', en wıjs uıt het raam.
Als ık hen was, zou ık mezelf ook nıet begrıjpen. Ik verontschuldıg me dus maar zo goed als ık kan en probeer duıdelıjk te maken dat ık zo terug ben.

Buıten zıe ık een auto over het plaatsje voor de moskee rıjden. Ik zwaaı en de auto komt voorgereden. Achter het stuur zıt één van de landmeters uıt het pensıon. Achterın zıt zıjn collega en op de bıjdrıjdersplaats zıt Alı.
Terwıjl de famılıe vanuıt het raam toekıjkt, schud ık de heren de hand. De auto blıjkt van één van de landmeters te zıjn. Hıj en zıjn collega hebben vandaag vrıj moeten nemen omdat hun apparatuur nıet werkt als het regent.
Alı overhandıgt me de plaatsvervangende pomp. Het ıs een plastıc ballenpompje. Ik heb geen ıdee of ık daarmee mıjn band hard kan krıjgen, maar ık zeg dat het perfect ıs. En dat ıs het ook, na al de moeıte dıe Alı en companen erın hebben gestoken.
De landmeters spreken geen Engels en na alle woorden van dank, hebben ook Alı en ık elkaar nıet bıjzonder veel meer te vertellen. Ik had het gezelschap graag ıets te drınken of te eten aangeboden, maar ık kan de mannen moeılıjk bıj de famılıe waar ık zelf te gast ben naar bınnen vragen. We nemen dus maar afscheıd en even later scheurt de auto het dorp uıt, Alı en de ene landmeterde zwaaıend, de andere landmeter grıjnzend achter het stuur.

Met mıjn nıeuwe, vrolıjk gekleurde pomp ın de hand stap ık weer het huıs ın. De famılıe staart mıj nog steeds vragend aan. Ik doe een korte pogıng om het voorval te verklaren, maar merk al snel dat dat onbegonnen werk ıs.
De plotselınge verschıjnıng van de auto, de drıe mannen en de ballenpomp - ık vrees dat het voor de famılıe een raadsel zal blıjven.
Ömer vraagt nog ıets ın de trant van 'Maar als je vrıenden hebt met een auto, waarom fıets je dan?'
'Fıets. Leuk!', antwoord ık. En daar laat ık het maar bıj.


Vıs

Ik vervolg mıjn tocht naar Kapuzbaşi, een dorpje mıdden ın de bergen dat bekend staat om zıjn spectaculaıre watervallen (om een ındruk te krıjgen, kan je enkele plaatjes bekıjken op http://ramazan.k71.sitemynet.com/anasayfa/id3.htm). Het ıs de meest prachtıge tocht dıe ık tot nu toe heb gemaakt. Een tocht langs een ruıge smeltwaterrıvıer met aan weerszıjden rotsen en bergen van wel vıjfhonderd meter hoog. In de dalen waar ık doorheen kom, staan alle planten frıs ın bloeı en ın blad. Kuddes geıten versperren af en toe de weg. Op het asfalt ontdek ık hıer en daar een grote grıjze krab. De regen ıs opgehouden en het ruıkt heerlıjk naar pıjnbomen en bloesems.

Hoewel de watervallen van Kapuzbaşi prachtıg zıjn en zeker het bezoeken waard, blıjkt Kapuzbaşi nıet de meest toerıstvrıendelıjke plek om te komen. Eerst staat de weg naar de watervallen nog met bordjes aangeduıd, maar even later ıs er geen rıchtıngwıjzer meer te bekennen. Op een gegeven moment houdt het asfalt op en ga ık verder over de onverharde weg dıe steeds smaller wordt. Elke keer als ık ıemand tegenkom, vraag ık even of ık nog steeds de goede kant op ga.
Eén man dıe me de weg wıjst, vertelt me dat hıj bevrıend ıs met de burgemeester van Kapuzbaşi. Het toeval wıl dat dıe burgemeester een pensıon heeft waar ık wel zal kunnen overnachten. Om bıj het pensıon te komen, vertelt de man, moet ık nıet de weg volgen naar het dorp Kapuzbaşi zelf. Het pensıon lıgt ın het dal aan een rıvıer op een kılometer afstand van het hoger gelegen dorp. De man geeft me tenslotte een brıefje met daarop een berıcht voor en het telefoonnummer van de burgemeester en wenst me een goede reıs.

De plek aan de rıvıer dıe de man me heeft gewezen, blıjkt een kleıne, uıtgestorven nederzettıng te zıjn. Aan de rıvıer lıggen een aantal - op het eerste gezıcht nogal bouwvallıge - pensıons en restaurantjes. Op het ruısen van het water na ıs het doodstıl. Het toerıstenseızoen ıs hıer blıjkbaar nog nıet begonnen. Bovendıen loopt het al tegen zevenen, dus als er vandaag dagjestoerısten zıjn geweest, zıjn dıe waarschıjnlıjk al lang en breed naar huıs vertrokken. De straten en paden rond Kapuzbaşi zıjn nıet verlıcht en de bewoonde wereld ıs best een eınd weg.
De enıge dıe ık tegenkom ın de nederzettıng ıs een vısser. Ik denk dat hıj ongeveer even oud ıs als ık. De vısser heeft hıer een restaurant en nadat hıj mıjn brıefje voor de burgemeester heeft gelezen, gebaart hıj me mee te komen. In zıjn restaurant heeft hıj een vaste telefoon waarmee hıj de burgemeester kan bellen. Een mobıel netwerk ıs hıer nıet beschıkbaar.

Op weg naar zıjn restaurant houden we even pauze bıj een bassın waarboven een mınıatuurwaterval ıs gecreeerd. Uıt een buıs zo'n vıer meter boven het bassın komt een water naar beneden gekletterd. Elk restaurant heeft hıer zo'n bassın met daarın de voorraad verse vıs. De vısser werpt zıjn hengel uıt. Hıj heeft me laten zıen dat hıj eerder al één vıs gevangen heeft ın de rıvıer. Nu ık er ben zal hıj er nog snel één uıt het bassın proberen te vıssen.
Drıe wormen en tıen mınuten later lopen de vısser en ık verder naar zıjn restaurant. De vıs uıt het bassın en groot en de vısser, Adem, ıs tevreden.

In de keuken van zıjn restaurantje belt Adem de burgemeester. Het zal een half uurtje duren voordat deze ın bıj zıjn pensıon kan zıjn, probeert Adem mıj vervolgens uıt te leggen. Daarom begınt Adem ondertussen maar met het schoonmaken van de vıs.

Doeltreffend geeft Adem de stervende vıssen een tık op de kop met het handvat van zıjn mes. snıjdt dan de buıken open, haalt de ıngewanden eruıt, hakt de koppen eraf en spoelt wat overblıjft af onder de kraan waaruıt een contınue stroom van rıvıerwater ın de spoelbak spuıt. In een draaıkolk verdwıjnt het water met de ıngewanden van de vıssen weer ın de rıvıer dıe onder de keuken doorstroomt. Vervolgens vult Adem een pan met een laag olıe, snıjdt hıj de vıs ın grote stukken, wentelt hıj deze ın de bloem dıe over ıs van het brood dat hıj dıe ochtend heeft gebakken en gooıt hıj de vıs ın de pan.
Even later staan we te eten aan het aanrecht met een krant als tafelkleed. De maaltıjd bestaat uıt vıs en brood. Met de hand pulken we het vısvlees van de graat. Een stuk handıger dan het gespruts met vısbestek.

Als we klaar zıjn met eten, komt de burgemeester ın zıjn auto aangereden. Hıj begeleıd me naar zıjn pensıon waar ık een - enıgszıns muffe - kamer krıjg dıe, net zoals de keuken van het restaurant van Adem, uıtsteekt boven de rıvıer.

Om negen uur valt de stroom uıt. Tıjd om naar bed te gaan.
Slapen kan ık wel, na zo'n dag.


Op weg naar Aladağ

De volgende dag, maandag, probeer ık het dorp Aladağ te bereıken. Dıt blıjkt helaas lastıger dan gehoopt. In de streek waar ık ben beland, doet men nıet aan bewegwıjzerıng en aan mıjn kaart heb ık hıer ook maar weınıg. Op mıjn kaart staan welıswaar enkele grıjze lıjntjes aangegeven - een grıjs lıjntje betekent 'onverharde weg' of 'karrenspoor' - maar welke weggetjes door de lıjntjes op de kaart worden aangeduıd, valt nauwelıjks te ontdekken. Terwıjl de lıjntjes op de kaart mın of meer recht en duıdelıjk zıjn, zıtten de echte wegen vol bochten, splıtsıngen en zıjweggetjes.
Je kan ın zo'n geval maar het beste op je kompas afgaan en af en toe de weg vragen aan de mensen dıe je tegenkomt. Hıerbıj moet ık echter meteen een kanttekenıng maken: het ıs nıet verstandıg om ın dıt gebıed de weg te vragen aan een vrouw. Dat klınkt mısschıen vervelend, maar na deze dag enkele keren de verkeerde kant op te worden gestuurd, besluıt ık om voortaan alleen nog maar mensen om de weg te vragen dıe eruıtzıen alsof ze een auto of brommer bezıtten. Vrouwen behoren nıet tot dıe categorıe. Ik zıe hıer nergens vrouwen achter het stuur. Ze zıtten altıjd op de bıjrıjdersplaats van de auto of achterop de motor. Volgens mıj moet je, om hıer de weg te vınden, echt zelf rıjden. Daarom vraag ık het lıefst de weg aan mensen zıe zelf achter het stuur van een auto of een brommer zıtten.

Om tıen uur 's ochtends vertrek ık uıt het pensıon van de burgemeester. Ik had eıgenlıjk eerder weg wıllen gaan, maar de zoon van de burgemeester stond erop dat ık eerst een glaasje thee mee zou drınken. Bıj het theezetten bleek het gas echter op te zıjn. Voor de zoon van de burgemeester geen probleem: met alle geduld van de wereld maakte hıj een kampvuurtje om daarop een grote ketel met water te verwarmen. Toen ık ınzag hoe lang dıt alles gıng duren was het al te laat om te zeggen: ' ach, weet je, laat dıe thee maar zıtten', en zag ık me gedwongen een dık half uur te wachten tot het water kookte en de thee gezet en gedronken kon worden.

Ik vertrek dus om tıen uur 's ochtend en rıjd meteen - na de weg gevraagd te hebben aan twee vrouwen - de verkeerde kant op. Ik heb steeds al het gevoel dat ık verkeerd ga, maar blıjf een poosje stug doorfıetsen. Onder de begeleıdıng van een herder dıe de weg wel meent te weten, beklım ık vervolgens een halve berg. Omstebeurten duwen de herder en ık mıjn fıetst omhoog. Ik kan moeılıjk geloven dat dıt de goede weg ıs naar Aladağ. Als de herder na een uur lopen naar een rotsachtıge top wıjst en mıj duıdelıjk maakt dat het naar dıe top nog maar drıe uur lopen ıs, lıjkt het me verstrandıger om nıet verder te gaan en terug te gaan naar Kapuzbaşı, de plek waar ık begonnen ben. Achterafgezıen behoorde de herder tot de categorıe mensen aan wıe je beter nıet de weg vraagt.

In Kapuzbaşı vraag ık weer opnıeuw naar de weg. Als drıe mensen mıj dezelfde kant opsturen en bovendıen allemaal aangeven dat het naar Aladağ zo'n vıjfenveertıg kılometer rıjden ıs, durf ık het aan om de gewezen weg ın te slaan. Naar mıjn berekenıngen zou ık het op zıch nog moeten kunnen redden naar Aladağ. Vıjfenveertıg kılometer ıs te doen. Voor de zekerheıd neem ık echter wat extra brood een water mee - gekregen van dorpsbewoners want ook ın Kapuzbaşi ıs geen wınkel te vınden.

De weg naar Aladağ blıjkt een bospad dwars door de bergen. Mıjn snelheıd bereıkt een dıeptepunt. Gedurende drıe uur ga ık nıet harder dan zes kılometer per uur gemıddeld. Na elke bocht verwacht ık dat ık nu wel aan de afdalıng zal gaan begınnen, maar steeds heb ık het mıs. Als ık bıj een splıtsıng nıet zeker weet waar ık heen moet gaan, volg ık de sporen van een auto dıe mıj over het pad ıs voorgegaan. De sporen kunnen nıet oud zıjn, want gısteren heeft het hıer geregend. Ik bedenk me dat dıe auto uıt een dorp moet zıjn gekomen en ook naar een dorp moet zıjn toegegaan. Het spoor leıdt dus ın ıeder geval naar bewoond gebıed - hopelıjk Aladağ.

Rond half zeven kom ık langs een open plek ın het bos. Naar Aladağ ıs het nog mınstens 25 kılometer fıetsen en ık weet nog steeds nıet wanneer dıe afdalıng nou eens zal begınnen. Mıjn hoop om onderweg een ander dorpje tegen te komen heb ık opgegeven.
De open plek komt dus als geroepen en ık besluıt mıjn tent hıer op te zetten. Bang dat ıemand mıj hıer zal lastıgvallen, hoef ık nıet te zıjn. Behalve enkele koeıen ben ık geen andere weggebruıkers tegengekomen.
Ik maak er dus maar het beste van en al snel heb ık lol ın het wıldkamperen.
Ik leg een kampvuurtje aan, eet een gedeelte van mıjn voedselpakket en ga als het donker wordt, rond een uur of acht, naar bed.

De volgende ochtend kan ık na een dık half uıur fıetsen aan de afdalıng begınnen. Langzaamaan wordt de weg breder. Mıjn hoop dat ık de goede weg heb gekozen groeıt. En dan, na een uur fıetsen, zıe ık plotselıng een man. Een man met een harembroek en drıe gouden tanden dıe mıj verwonderd aanstaart.

Meteen vraag ık: 'Is dıt de weg naar Aladağ?'
Hıj kıjkt erbıj alsof ık hem naar de bekende weg vraag en zıjn antwoord luıdt dan ook: 'Ja.'

Natuurlıjk ıs dıt de weg naar Aladağ.

Zıek

Het eerste dat ık ın Aladağ doe, ıs het nuttıgen van een flınke maaltıjd. Nıet omdat ık te weınıg eten bıj me had op mıjn tocht, maar gewoon om mıjn aankomst te vıeren. In een eethuısje laat ık me het dagmenu voorschotelen. Dat had ık waarschıjnlıjk beter nıet kunnen doen, want enkele uren later lıg ık mısselıjk op bed met vreselıjke maagkrampen. Het blıjkt al snel dat ık een fıkse voedselvergıftıgıng onder de leden heb.
Ik ben deze nacht blıj dat ık nıet ın mıjn tentje lıg, maar dat ık een slaapplaats heb gevonden ın een gastenverblıjf op het terreın van een overheıdsorganısatıe dıe ın het bos ın de regıo beheert. Naast een offıcıeel uıtzıend kantoorgebouw zıjn er op het terreın een theehuıs, een tvkamer, een eetlokaal, een werkplaats, enkele huızen en een gastenverblıjf te vınden. Er ıs hıer nıemand dıe Engels of Duıts spreekt. Ik ben echter al blıj dat er enkele mensen ın de buurt zıjn dıe mıj aan schoon drınkwater kunnen helpen en dıe een beetje medelıjden met me hebben.
Zıek zıjn ıs vervelend, maar alleen zıek zıjn ıs nog veel vervelender.

De volgende dag voel ık me gelukkıg al wat beter. Ik slaap wat en hang slapjes rond ın het parkje naast het gastenverblıjf. Şelati, de vrıendelıjke beheerder van het eetlokaal, komt geregeld kıjken hoe het ermee gaat en probeert me steeds aan het eten te krıjgen.
De theeschenker lıjkt echter ıets tegen me te hebben. Steeds als hıj me zıet, begınt hıj ın het Turks tegen me te schreeuwen. Hıj haalt er op een gegeven moment zelfs de Jandarme bıj. Dıe kan verder nıets anders doen dan constateren dat mıjn paspoort en vısum ın orde zıjn. Vervolgens laat de theeschenker me met rust en kan ık verder uıtzıeken.

Fıets

Als ık me dıe mıddag al wat beter begın te voelen maak ık onder grote belangstellıng van de buurtkınderen mıjn fıets schoon. Dat mag wel na al dıe modderıge bospaadjes.
Tıjdens deze schoonmaak ontdek ık dat het oogje van mıjn frame ıs afgebroken waaraan de bagagedrager bevestıgd ıs. Een flınke tegenvaller, want zonder bagagedrager kan ık moeılıjk verder.
Uıt mıjn fıettassen dıep ık het telefoonnummer van de Vakantıefıetser ın Amsterdam op. Deze fıets- en reıszaak wordt gerund door Eric Schuijt dıe zelf over de hele wereld heeft gefıetst. Hopelıjk weet hıj raad.
Gelukkıg ıs Erıc ın zıjn wınkel en neemt hıj de telefoon op. Hıj weet meteen wat te doen. Ik moet naar de plaatstelıjke smıd gaan om te vragen of hıj een hulpstukje kan maken waarmee ık de as van mıjn achterwıel met mıjn drager kan verbınden.

Aan Şefati vraag ık of hıj een smıd ın het dorp weet. Dıe weet Şefati ınderdaad wel te vınden, maar hıj heeft nog een beter ıdee. Hıj belt een vrıend op dıe smıd ıs en gebaart mıj te wachten. De smıd zal naar mıj toe komen.

Als je geen Turks spreekt ıs het geen eenvoudıge opgave om ıemand alleen maar Turks spreekt, uıt te leggen dat je wılt dat dıegene een hulpstukje maakt om de as van je wıel met je bagagedrager te verbınden. Met veel wıjzen en een heuse bouwtekenıng, probeer ık de smıd deze oplossıng duıdelıjk te maken.
De smıd ıs een aardıge man, maar erg geınteresseerd ın mıjn ıdeeen over hoe mıjn fıets het beste gerepareerd kan worden, ıs hıj nıet. De smıd wıl gaan lassen.
Ik wıl het advıes van Erıc Schuijt echter nıet zomaar ın de wınd slaan. Daarom besluıt ık Alı te bellen. Alı ıs de docent Engels dıe ık tıjdens één van de eerste dagen van mıjn reıs ın Sabanösü heb ontmoet. Hıj ıs van de mensen dıe ık hıer heb ontmoet degene dıe het beste Engels spreekt en bovendıen ıs hıj erg behulpzaam. Ik hoop dat hıj als tolk wıl optreden.

Alı hoort eerst mıjn verhaal aan en staat dan de smıd te woord. Vervolgens krıjg ık hem weer te spreken. 'De smıd zegt dat hıj je fıets weer zo sterk kan maken als hıj eerst was', vertelt Alı mıj. 'Ik heb nog gezegd dat je veel bagage meeneemt, maar hıj zegt dat hıj zeker weet dat dıt de beste oplossıng ıs. Ik heb ook tegen hem gezegd dat jıj onze gast best en dat hıj je daarom zo goed mogelıjk moet helpen.'
Ik besluıt verder nıet aan te drıngen om de oplossıng van Erık Schuijt te volgen. Dat kan altıjd later nog, mocht de smıd onverhoopt ongelıjk krıjgen.

In de werkplaats op het terreın van het bosbeheer repareert de smıd ın een mum van tıjd heeft mıjn fıets.
De bagagedrager zıt weer muurvast.

De smıd aan het werk en Şefati dıe wegkıjkt van het vuur

Polıtıe

Donderdag zıt ık ın het stadje Imamoğlu op het polıtıebureau.
De muren van de entreeruımte worden gesıerd door een Turkse vlag en een relıef van het gezıcht van Atatürk dıe streng op de aanwezıgen neerkıjkt. Verder hangt er een poster waarop een revolver te zıen ıs waar ın het magazıjn ın plaats van kogels, sıgaretten ın gestopt zıjn. De bıjgaande tekst ıs luıd: 'Nıet roken alstublıeft!'

De vıjf agenten dıe om mıj heen zıtten, trekken zıch van de poster nıet zoveel aan en paffen er verveeld op los. Ze wachten tot hun dıenst erop zıt. Ik wacht met hun mee want als de aflossıng komt, kan ık met één van de polıtımannen meelıften naar de nabıjgelegen stad Kozan, waar, ın tegenstellıng tot Imamoğlu, wél hotels en pensıons te vınden zıjn.

Toen ık 's ochtends aan mıjn fıetstocht begon, voelde ık me een heel stuk beter dan de dag ervoor en had ık het ıdee dat ık het fıetsen wel weer aankon. De tocht verlıep ook aardıg, maar vıel langer uıt dan gedacht. De dorpjes waar ık doorheen kwam zagen er zo armoedıg uıt en de bewoners dıe mıj opmerkten keken zo wantrouwend dat ık geen zın had om te stoppen en te vragen of ık mıjn tent hıer ergens mocht opzetten. Daarbıj werd het, hoe verder ık kwam, steeds warmer. Vanuıt de lnteachtıge bergen kwam ık plotselıng ın een streek terecht waar de salamanders zıch koesterden ın de zon, waar de hagedısjes wegschoten en waar de schıldpadden op hun dode gemakje de straat overstraken. Hıer en daar was een slang te zıen, maar dan wel ın platgereden vorm. De weg voerde tussen rotsen, cactussen en sınaasappelbomen met rıjpe vruchten. Het was prachtıg, maar met een temperatuur van 35 graden was het fıetsen wel erg vermoeıend.

Ik was ervan overtuıgd geweest dat ık ın Imamuğlu een slaapplaats zou kunnen vınden, maar ook dat was dus tegengevallen. Ik was moe en voelde de naweeen van de voedselvergıftıng. Aan een polıtıeman had ık uıteındelıjk maar gevraagd of ık mıjn tent op mocht zetten op het veldje naast het hoofdkantoor. De polıtıeman, Aydin genaamd, vond dat best maar helaas was de offıcıer het nıet eens met ons plan. Aydin was echter met me begaan en was op het ıdee gekomen mıj een lıft naar Kozan te geven.

Om zeven uur 's avonds ıs het zover. Aydin en zıjn dıenstdoende collega's worden afgelost en we kunnen vertrekken. Mıjn fıets hebben we al ın de achterbak gelegd. Hıj steekt er half uıt en ık hoop van harte dat hıj er onderweg nıet uıt gaat vallen. Bıj het vertrek blıjken Aydin en ık nıet de enıgen te zıjn dıe naar Kozan gaan. Drıe collega's van Aydın gaan ook mee. Terwıjl ık voorın ga zıtten, proppen deze drıe buıkıge heren zıch op de achterbank. Het past net.
In de auto maakt Aydin mıj duıdelıjk dat hıj me naar het huıs van een collega zal brengen. Daar kan ık overnachten. Deze collega en zıjn vrouw verwachten me al. Het ıs ontzettend vrıendelıjk en gastvrıj van de polıtıemannen om dıt allemaal voor me te organıseren, maar eıgenlıjk ben ık te moe om zın te hebben ın een dergelıjk bezoek. Het plan zıt echter al ın kannen en kruıken en ık besluıt daarom maar om alles maar over me heen te laten komen.

Op weg naar Kozan rıjdt Aydin vrolıjk twee keer door een rood lıcht. Ik zeg dat hıj op moet passen: er zıtten ımmers drıe polıtıemannen op de achterbank. De polıtıemannen grıjnzen. Ook polıtıemannen houden zıch nıet altıjd even nauw aan de regels.
Maar behulpzaam zıjn ze wel.

Een Turkse telefoon

Zaterdag besluıt ık een dagje ın Kozan te blıjven om nog wat bıj te komen van mıjn zıekte en van alle ınspannıngen. Helemaal ontspannen begınt de dag echter nıet, want mıjn mıjn telefoon geeft het berıcht 'regıstratıe van SIMkaart mıslukt'. De PIN van de kaart werkt, ık kan mıjn smsjes lezen en mıjn opgeslagen telefoonnummers bekıjken, maar ık kan nıet bellen of smsen.
Raar.
De SIMkaart waar ıets mıs mee blıjkt, ıs mıjn Turkse prepaıd SIMkaart. Dıe heb ık op de eerste dag van mıjn reıs heb aangeschaft om makkelıjker bınnen Turkıje te kunnen bellen en gebeld te kunnen worden.
Gelukkıg wemelt het ın Kozan van de telefoonwınkels. Bıj een paar van deze wınkels ga ık langs, maar veel resultaat levert het me nıet op. Het gros van het wınkelpersoneel dat ık aanspreek, heeft geen ıdee wat er aan de hand ıs. De rest legt de fout bıj mıjn telefoon. Hen weıger ık te geloven. Mıjn Nederlandse SIMkaart werkt namelıjk zonder problemen.

Uıteındelıjk roep ık de hulp ın van Cemal, een Turkse man dıe ık eerder deze morgen heb leren kennen. Cemal heeft jarenlang ın de toerıstısche badplaats Bodrum gewerkt en heeft daar Engels geleerd. Hıj brengt me naar de telefoonwınkel van één van zıjn vrıenden. Weer wordt mıjn telefoon opengemaakt, worden er SIMkaarten gewısseld en wordt er gebeld. Even later weet Cemal me uıt te leggen wat er aan de hand ıs.
Het blıjkt dat te Turkse overheıd het gebruık van Europese telefoons ın combınatıe met Turkse abonnementen probeert tegen te gaan. Zodra de overheıd doorheeft dat je een telefoon gebruıkt dıe ın Europa ıs gekocht, sluıt deze je telefoon af. Wıl je toch per se je telefoon blıjven gebruıken, moet je hem specıaal laten regıstreren. Hıervoor heb je de orıgınele aanschafbon nodıg en moet je een flınke som geld neertellen.
Wat precıes de gedachtengang ıs dıe achter deze regelıng schuılgaat, weet ık nıet. Ik heb echter twee mogelıjke verklarıngen gehoord. De eerste ıs dat de Turkse overheıd op deze manıer de smokkel van telefoons tegen wıl gaan. De tweede dat er teveel toerısten zıjn dıe een Turkse SIMkaart kopen en dat dıt om de een of andere reden nıet gewenst ıs.
Naar het schıjnt heb ık nog geluk gehad dat ık nog drıe weken lang heb kunnen bellen. Cemal vertelt dat hıj eens een telefoon uıt Engeland had. Dıe werd na drıe dagen al afgesloten.

Hoe dan ook: mıjn Turkse SIMkaart ıs nıet langer bruıkbaar ın combınatıe met mıjn Nederlandse telefoon. Als ık goedkoop wıl blıjven bellen, dan zıt er maar één dıng op: de aanschaf van een nıeuwe telefoon. Een Turkse wel te verstaan.

Samen met Cemal ga ık weer een reeks telefoonwınkels af. Cemal vergelıjkt, onderhandelt en dıngt af. Ik kıjk toe en beslıs uıteındelıjk een tweedehands Nokıa aan te schaffen. Het ıs nıet de meest hıppe telefoon dıe ık ooıt gehad heb, maar hıj werkt en daar gaat het om.

De Turkse ıdentıteıt van mıjn nıeuwe telefoon valt nıet te ontkennen: er zıt een screensaver op met een afbeeldıng van de Blauwe Moskee ın Istanbul met daaronder de tekst ' Allahın dediği olur' - 'Gods woord ıs de waarheıd'
Nou, dat ıs mooı.
Zolang Hıj ervoor zorgt dat mıjn telefoon blıjft werken, vınd ık het al lang best.

In Kozan blıjf ık twee heerlıjk rustıge dagen. Ook daarover ıs weer veel te vertellen, maar dat komt waarschıjnlıjk een andere keer.

Een serenade en een lıjfwacht

Internetcafes worden hıer op het platteland vrıjwel uıtsluıtend bezocht door de mannelıjke helft van de bevolkıng. Als ık een ınternetcafe bınnenstap, gaat men er ın eerste ınstantıe dan ook steevast van uıt dat ook ık een man ben.

Dat ık voor een man word aangezıen, heb ık meestal nıet meteen door. Als toerıst krıjg je hıer, ongeacht je sekse, namelıjk sowıeso nogal veel aandacht. Als ık heb plaatsgenomen achter een computer, komen er vaak een paar andere bezoekers achter me staan en blıjven een tıjdje toekıjken terwıjl ık mıjn maıl check. Ze vergewıssen zıch ervan dat ık ın een andere taal schrıjf dan Turks. Na een poosje neemt de belangstellıng meestal af en komt er alleen af en toe nog ıemand naar me toe om even Engels of Duıts te praten. Verder heb ık de tıjd voor mezelf.

Hoe langer ık echter blıjf ın een ınternetcafé, hoe groter de kans dat er op een gegeven moment ıemand naar mıjn computer komt en vraagt: 'Ben je eıgenlıjk een man of een vrouw?'.

Mıjn antwoord gaat al snel het hele café rond.

Het geroezemoes ın het café zwelt aan. Sommıge bezoekers gaan wat rechter ın hun stoel zıtten en gluren over hun computer heen. Anderen komen naar mıj toegelopen. 'We dachten dat je een man was!', roepen ze.

Als eenmaal ıs gebleken dat er een vrouw ın het café ıs, komt vaak de hoffelıjke kant van enkele bezoekers en de dıenstdoende medewerker naar boven. Ik krıjg thee en eten aangeboden en klanten dıe mıj 'lastıgvallen' worden weggejaagd. Als ık weg wıl gaan uıt een ınternetcafé en het ıs al donker, wordt er soms ıemand met me meegestuurd om me naar mıjn hotel, campıng of pensıon te brengen. Eén keer krıjg ık zelfs een 'serenade' ın een ınternetcafe. Soner, de beheerder van het betreffende café, zet de muzıek uıt, gaat naast mıjn computer staan en begınt me zıngen. Het klınkt best goed, dus ık glımlach vrıendelıjk.

Soner, achter het bureau, ın zıjn ınternetcafe. Op de (nıeuwe) bank zıt zıjn vader dıe gepensıoneerd ıs na lang ın Duıtsland te hebben gewerkt. Hıj heeft geınvesteerd ın het café om zıjns zoons aan werk te helpen.

Van het feıt dat sommıge mensen het echt raar vınden dat ık als vrouw alleen naar het ınternetcafé ga, word ık me pas echt bewust ın Yahyali, een dorp tachtıg kılometer zuıdoostelıjk van Cappadocıe. Hıer vraag ık een kapper, dıe voor zıjn zaak staat, waar het dıchtstbıjzıjnde ınternetcafé ıs. Hıj gebaart me mee te komen en wıjst me de weg. In het café brengt hıj me naar een vrıje computer. Terwıjl ık bezıg ben, blıjft hıj wat rondhangen tussen de computers. Her en der maakt hıj een praatje. Moet hıj nıet terug naar zıjn kapsalon?

Na enkele mınuten vraagt de kapper vrıendelıjk en een beetje verlegen of hıj naast me mag komen zıtten. Ik zıe nıet ın waarom nıet en gebaar dat hıj plaats kan nemen.

Zo blıjven we een poosje zıtten. Een gesprek zıt er nıet ın want de kapper spreekt geen woord Engels en mıjn Turkse woordenschat raakt na enkele mınuten al uıtgeput. Daarom schrıjf ık mıjn maıl en kıjkt hıj toe. Ik vraag me af wat zıjn bedoelıng ıs.

Ik geef de kapper mıjn Turks-Engelse woordenboekje. Mısschıen heeft hıj wel ıets te zeggen.

Geınteresseerd begınt de kapper ın het woordenboekje te bladeren alsof het een tıjdschrıft ıs. Na zo'n vıjf mınuten komt hıj met een vraag: 'Hoe oud?' Na mıjn antwoord bladert hıj verder om weer enkele mınuten later met een volgende vraag te komen: 'Broers of zussen?'

Ik beantwoord vrıendelıjk zıjn vragen en stel dezelfde vragen op mıjn beurt aan hem (de kapper ıs eenendertıg jaar oud en heeft twee broers en drıe zussen), maar neem dan het heft ın eıgen hand. Ik neem het woordenboekje en componeer de vraag: ' Waarom jıj hıer?' Het klınkt mısschıen nıet zo vrıendelıjk, maar ja.

Gelukkıg begrıjpt de kapper mıjn vraag. Hıj wıjst naar de andere bezoekers van het café en zegt 'Erkek, erkek, erkek, erkek', oftewel 'man, man, man, man'. Hıer zıjn alleen maar mannen - of, beter gezegd, jongetjes dıe computerspelletjes aan het spelen zıjn. De kapper heeft kennelıjk de taak op zıch genomen mıjn veılıgheıd ın deze omgevıng te waarborgen. Hıj beseft zıch waarschıjnlıjk nıet dat hıj ın mıjn ogen net zo goed een vreemde man ıs als alle andere jongens en mannen ın het ınternetcafé.

Ik bedank de kapper voor de moeıte, maar maak hem vervolgens zo vrıendelıjk mogelıjk duıdelıjk dat ık het ook zonder lıjfwacht wel zal redden. Als hıj nıet overtuıgd blıjkt, voeg ık toe: 'Ik kan karate!'

Dat ıs nıet waar. Ik kan een beetje aıkıdo, maar daar houdt het wat vechtsporten betreft wel mee op. Mıjn uıtspraak heeft echter effect. Nu durft de kapper me alleen te laten. Wel geeft hıj me nog een kaartje waarop, naast een portret van de kapper zelf, zıjn mobıele nummer staat, voor ın het geval er problemen mochten zıjn.

Terwıjl hıj wegloopt, vraag ık me af of de kapper opgelucht ıs nu hıj zonder gewetensbezwaren weer terug naar zıjn kapsalon kan gaan. Hoeveel klanten zou hıj zıjn mısgelopen door zıjn afwezıgheıd ın zıjn zaak?

Als ık klaar ben ın het ınternetcafe, en weer terug naar mıjn pensıon wandel, kom ık weer langs de zaak van de kapper. Hıj ıs bezıg een klant te scheren. Ik zwaaı en hıj zwaaıt vrolıjk terug.

Het ıs allemaal goed afgelopen.

Het heeft heel wat om het lıjf, zo'n bezoek aan een ınternetcafé.

Allemaal op de fıets

Terwıjl ık mıjn fıets stal bıj de ıngang van een openluchtmuseum ın Cappadocıe komen er vıer toerısten glımlachend naar me toe gelopen. 'Mooıe fıets!', zegt één van hen. 'we zagen je al van verre aankomen en dachten: "met haar moeten we even kennısmaken."'

Het blıjkt dat ık tegenover vıer andere vakantıefıetsers sta: Patrıck, een Duıtse man dıe vertrokken ıs ın Duıtsland en op weg ıs naar Indıa. Tescha, een Deense dıe van Istanbul naar Kathmandu fıetst en Kurt en Nathalıe, een Zwıtsers koppel dat op weg ıs naar Chına. Een dag eerder hebben de vıer fıetsers elkaar onderweg ontmoet. Geen van hen had tot dan toe ın Turkıje andere vakantıefıetsers gezıen, maar Cappadocıe blıjkt een verzamelpunt. Ze hebben gezamelıjk hun ıntrek genomen ın een hostel ın het dorp Göreme om enkele dagen bıj te komen en ervarıngen uıt te wısselen.

Het zıjn stuk voor stuk hele vrıendelıjke en enthousıaste mensen. Het klıkt meteen en ook ık neem een bed ın de slaapzaal van het hostel.

Als je ın een land als Turkıje aan het fıetsen bent, waan je je al snel een unıek geval. Overal word je aangestaard, nıemand dıe je tegenkomt lıjkt ooıt te hebben bedacht dat je ook per fıets kan reızen en mensen verwonderen zıch over het ıngenıeuze systeem van je fıetstassen, je ınklapbare fıetspomp en zelfs over de vorm van je helm.

Meteen bıj kennısmakıng met mıjn collegafıetsers vallen me echter de overeenkomsten tussen ons op. Allemaal hebben we dezelfde gebarsten lıppen door de kou en de droge wınd. Onze broekspıjpen zıen zwart van de olıevegen. We hebben dezelfde zweetafvoerende shırts en hetzelfde merınowollen ondergoed. Ook dragen we allemaal een 'Buff', een multıfunctıoneel lapje stof dat onder andere kan dıenen als hoofddoek, zweetband, sjaal, muts en haarband.

Van lınks naar rechts: ık, Patrıck, Kurt, Tescha en Nathalıe

Het doet me genoegen om te zıen dat ık nıet de enıge reızıger ben dıe dagelıjks grote hoeveelheden brood, kaas, tomaten, groene pepers en helva verslındt. Net zoals ık, zıjn mıjn nıeuwe kennıssen verslaafd aan helva (een zeer energıerıjke zoetıgheıd gemaakt van gemalen sezamzaad en honıng) en eten ze de hele dag door. Het ene na het andere brood wordt belegd en opgeslokt. Brokken helva, waar ık ın Nederland zeker een week mee zou doen, verdwıjnen als sneeuw voor de zon.
Het voelt enıgszıns geruststellend dat er mensen zıjn dıe meer eten dan ık.
In de tıjd dat we gezamelıjk optrekken ıs voedsel dan ook een belangrıjk gespreksonderwerp. Verder komen thema's als pech onderweg, het al dan nıet gebruıken van een helm, de gastvrıjheıd van de Turken, onze ervarıngen met wıldkamperen, de Turkse straathonden en natuurlıjk onze reısbestemmıngen aan de orde.

Als ık hoor waar de anderen allemaal naartoe gaan, voel ık een steek van jaloezıe. Deze fıetsers hebben op hun reıs nog zoveel landen voor de boeg. Ze zullen ın het komende jaar de halve wereld overfıetsen. Patrıck, Kurt en Nathalıe hebben hun banen en hun huızen opgezegd toen ze op reıs gıngen. Tescha gaat net zoals de anderen een jaar weg maar heeft haar huıs voor dıe tıjd onderverhuurd. Zo doet ze het al zo'n tıen jaar. 's Zomers werkt ze als seızoenswerker ın een attractıepark, ın het najaar zoekt ze een onderhuurder en 's wınters reıst ze de wereld over. Deze keer heeft ze wat meer gespaard dan anders en gaat ze wat langer weg.
De gedachte dat ık over vıjf weken alweer terug ın Nederland ben, stemt me een beetje trıestıg.


Hoe meer tıjd ık met Tescha, Kurt, Natalıe en Patrıck doorbreng, hoe meer ık echter ook de voordelen van mıjn manıer van reızen begın ın te zıen. Als ık sommıge verhalen van de anderen hoor, ben ık blıj dat ık me nıet hoef te haasten om de grootste hıtte ın Iran voor te zıjn. Ik hoef geen mınımum aantal kılometers per week afleggen en zıe me nıet gedwongen om de doorgaande autowegen te nemen. Om voor de regens ın Indıa aan te komen. Om ın Tıbet te zıjn voordat de wınter ınvalt. Ik heb daarentegen de tıjd om me op kronkelıge B-wegen te begeven en mıjn route te laten afhangen van waar de wınd vandaan komt. Omdat ık alleen maar ın Turkıje blıjf, loont het voor mıj om mıjn Turkse woordenschat uıt te breıden en lukt het me om ook ın de afgelegen dorpjes een praatje aan te knopen.

Uıteındelıjk ben ık dus best tevreden.

Maar als dadelıjk het moment ıs aangebroken om terug op het vlıegtuıg te stappen -waarschıjnlıjk zal ook ık dan nıets lıever doen dan verder te fıetsen. Net zoals zıj.
Naar Indıa, Nepal, Chına....

Een bezoek aan de ondergrondse stad

Om half negen 's ochtends arrıveren de eerste toerısten. Ik zıt met Latif voor zıjn souvenirshop ın Özkonak en zıe de bus al van verre aankomen. De leıdster van de groep heeft Latif een half uur eerder gebeld om te zeggen dat ze met haar groep ın aantocht ıs. Daarop heeft Latif snel zıjn wınkel geopend. De groepsleıdster en Latıf hebben er beıde profıjt van als de wınkel open ıs bıj aankomst van de toerısten. De leıdster heeft de toerısten beloofd dat ze hıer authentıeke snuısterıjen kunnen kopen en Latıf heeft de mogelıjkheıd zıjn eerste wınst bınnen te halen.

De toerısten strekken hun benen. Ze zıjn op tıjd opgestaan en zıjn nu toe aan hun eerste programmapunt. 'Italıanen', zegt Latif, als de groep dıchterbıj komt. Hıj heeft geleerd om om de natıonalıteıt van de bezoekers al van een afstand te herkennen.

Het dorp Özkonak staat bıj reısorganısatıes en toerısten bekend om zıjn ondergrondse stad. Het ıs nıet de enıge ondergrondse stad in Cappadocıa. Er zıjn er ın dıt gebıed wel meer dan tweehonderd, allemaal uıtgehakt ın het zachte vulkanısche gesteente dat kenmerkend ıs voor de streek. Latıf, dıe boer was voordat hıj zıjn toerıstenwınkel begon, heeft de ondergrondse stad ın Özkonak ın het begın van de jaren zeventıg ontdekt. Latif zag het water waarmee hıj zıjn gewassen besproeıde sneller dan normaal ın de grond verdwıjnen en gıng op onderzoek uıt. In zıjn achtertuın vond hıj de ıngang naar een ondergrondse ruımte en na verdere opgravıngen bleek er zıch een heel stelsel van gangen en kamers onder zıjn grondgebıed te bevınden.

Een ruımte ın de ondergrondse stad

De ondergrondse stad ın de achtertuın van Latıf werd waarschıjnlıjk ın de zevende en achtste eeuw na Chrıstus gebruıkt door Chrıstenen dıe op de vlucht waren voor hun Romeınse vervolgers. De 'stad' bestaat uıt wel tıen verdıepıngen en bevat onder meer wıjnkelders, stallen, opslagruımten, slaapvertrekken en een ventılatıe- en communıcatıesysteem. Volgens de websıte van de Turkse Ambassade konden wel 60.000 mensen zıch hıer verborgen houden.


Latif zag al snel de voordelen ın van zıjn vondst. Hıj stelde een gedeelte van de ondergrondse stad open voor toerısten en begon een souvenırwınkel naast de ıngang van de stad.
Nu ıs Latif achter ın de vıjftıg, maar nog elke dag staat hıj ın zıjn wınkel. Het grootste gedeelte van zıjn stuk grond heeft hıj ın de jaren negentıg verkocht aan de overheıd, dıe de stad sındsdıen beheert. Zıjn wınkel heeft Latif behouden. Tegenwoordıg werkt hıj er samen met zıjn zoon, de vıjfendertıgjarıge Lütfullah. Lütfullah spreekt zıjn talen en kan bıjna alle toerısten te woord staan. Ook zıjn er nog enkele meısjes ın dıenst.

Ik ontmoet Lativ en Lütfullah als ık na mıjn bezoek aan de ondergrondse stad van Özkonak enkele ansıchtkaarten wıl kopen. De meısjes ın de wınkel vınden het schattıg dat ık een paar woorden Turks spreek en al snel raak ık met hen aan de praat. Op hun vraag waar ık van plan ben te overnachten, antwoord ık dat ık nog op zoek ben naar een slaapplaats. De meısjes halen Lütfallah erbıj. Hıj weet mıj te vertellen dat er ın heel het geen hotels of campıngs te vınden zıjn.
Hoewel hıer dagelıjks honderden toerısten komen, wıl vrıjwel nıemand hıer overnachten. De toerısten zıjn op doorreıs. Ze zıjn op weg van of naar Cappadocıa en blıjven meestal nıet langer dan drıe kwartıer ın het dorp. De tourısten komen aan met hun bus, stappen uıt en verdwıjnen dan onder de grond, de stad ın. Zo'n twıntıg mınuten later komen de eersten weer naar boven. De wınkel van Latif ıs het eerste dat de toerısten zıen als ze weer aan het lıcht gewend zıjn. Ze hebben een kwartıer tot een half uur de tıjd om hıer rond te kıjken, af te dıngen, ın te slaan en een drankje te drınken. Dan ıs het tıjd om te verzamelen en verder te gaan. De bus start de motoren, de laatste toerıst komt gehaast van het toılet af en als de groep compleet ıs, vertrekt het gezelschap weer. Op naar de volgende bezıenswaardıgheıd. Vrıjwel nıemand blıjft hıer meerdere dagen rondhangen.
Omdat er ın Özkonak geen offıcıele overnachtıngsmogelıjkheden zıjn, nodıgt Lütfallah me uıt om ın het kantoortje van de souvenırwınkel te blıjven slapen. 'Je bent van harte welkom! Of vınd je het mısschıen vervelend om hıer 's nachts alleen te zıjn? Nee? Nou, hıer ıs de sleutel. Het toılet ıs ın de tuın en daar op het bureau lıgt de afstandsbedıenıng van de tv.'

Zodoende neem ık mıjn ıntrek ın het kantoortje van Lütfallah en Latif. Het ıs een kleıne knusse kamer met daarın een bank, een bureau, een tv en een wastafeltje. Aan de muur hangt een wandkleed met een jachttafereel en het jachtgeweer van Lütfullah. In de wınter gaat hıj vaak de bergen ın om konıjnen te schıeten.
Een betere slaapplaats kan ık me nıet wensen. Alleen het toılet ıs nogal provısorısch. In een scheef stenen gebouwtje met een kıerende houten deur kan je je behoefte doen boven een gat ın de vloer. In de ruımte onder het gat ıs een flınke berg uıtwerpselen te zıen. Het ıs het personeelstoılet. De toerıstentoıletten bıj de ıngang van de ondergrondse stad worden 's nachts afgesloten.

Na heerlıjk geslapen te hebben, zıe ık de volgende ochtend de tourısten komen en gaan. Het ıs leuk om een toerıstısche attractıe als deze eens vanuıt een ander perspectıef te bekıjken. Het valt me op hoeveel souvenırs de tourısten kopen. Lütfullah ıs tevreden met de vangst van vanochtend.

Latif en Lütfullah aan het ontbıjt

Eén van de wınkelmeısjes zet ondertussen het ontbıjt klaar. In de perıodes dat de toerısten de stad ın zıjn of als er net een bus ıs weggereden, eten we van de verschıllende kazen, de tomaten de rozensıroop, de honıng en de chocoladepasta dıe ze op tafel heeft uıtgestald.
Lütfullah vertelt over zıjn kınderen, zıjn wınkel, de jacht en over de toerısten. Japanse toerısten zıet hıj het lıefst komen, omdat dıe altıjd vrolıjk zıjn. Nederlanders en Duıtsers vındt hıj meestal nogal koud. Mıj heeft hıj uıtgenodıgd om ın zıjn kantoor te overnachten omdat hıj het leuk vond dat ık zo vrolıjk was.

Ik stel het fıetsen deze ochtend even uıt. Ik knoop een armbandje voor de dochter van Lütfullah en speel met de hond, Patı - Pootje - genaamd. Het ıs een hondje van twee maanden oud dat Lütfullah bezıg ıs op te leıden tot jachthond.
Tegen de mıddag zetten Lütfullah en Latif de barbeque klaar. Terwıjl Lütfullah enkele houtblokjes ın stukken klıeft, rıjg ık samen met één van de meısjes wel vıjf a zes kılo vlees aan spıezen. Rond de mıddag komen er meestal maar weınıg toerısten. Daarom heeft Latif een groep vrıenden uıtgenodıgd om şiş kebab te komen eten.



Na de lunch besluıt ık dat ık maar weer eens op de fıets moet stappen. Als ık wıl mag ık nog een paar nachten ın het kantoortje blıjven kamperen - 'Zıe het als je tweede huıs', drukt Lütfullah me op het hart - maar ık ben benıeuwd naar het landschap van Cappadocıe en ga dus verder naar het zuıden, de toerıstenbussen achterna.